Uw biologische kinderen kunt u niet onterven. Voor uw pluskinderen geldt net het omgekeerde. Zij erven niets van u, tenzij u hun uitdrukkelijk begunstigt. Dat kan door schenkingen en testamenten, maar ook door plusouderadoptie.
In de bijlage Mijn geld in de weekendeditie van De Standaard (04/03/23) beantwoordt Frida Deceuninck 5 vragen omtrent deze problematiek.
1.Kunnen kinderen erven van hun plusouders?
Dat kan, maar het gebeurt nooit automatisch, zelfs niet na een nieuw huwelijk. Het is ook niet altijd wenselijk dat kinderen erven van hun plusouder. Plusouders met eigen biologische kinderen zijn niet altijd geneigd om iets na te laten aan de kinderen van hun partner. Dat gaat immers onvermijdelijk ten koste van de erfenis voor hun eigen kinderen.
Wat ook meespeelt: wat hebben de pluskinderen nog te verwachten van hun andere biologische ouder?
In sommige nieuw samengestelde gezinnen voelen plusouders wel de behoefte om de kinderen van hun partner bij hun erfenis te betrekken. Sommige koppels vinden het logisch om alle kinderen uit het gezin op gelijke voet te behandelen. Heeft u geen eigen kinderen, dan vindt u het misschien zelfs een evidentie dat uw vermogen na uw overlijden bij uw pluskinderen terechtkomt. Maar dat gebeurt nooit automatisch en moet u altijd zelf in handen nemen.
2.Hoe doe ik dat?
Een eerste piste is om uw pluskind iets na te laten via uw partner, zijnde de biologische ouder van het kind. Als u via uw huwelijkscontract, een schenking of een testament iets nalaat aan uw partner, komt dat op termijn in principe bij uw pluskind terecht. Maar u heeft geen zekerheid. Maakt uw partner uw erfenis volledig op, dan erft uw pluskind niets. Een ander nadeel is dat er twee keer erfbelasting verschuldigd is als het vermogen wel tot bij uw pluskind geraakt, namelijk eerst door uw partner en later door uw pluskinderen.
3.Kan ik mijn pluskinderen dan niet beter rechtstreeks begunstigen?
Dat is een persoonlijke keuze. Fiscaal gezien is dat inderdaad wel voordeliger, omdat er dan slechts één keer erf- of schenkbelasting verschuldigd is. Op een bankgift is helemaal geen belasting verschuldigd (als u ze correct uitvoert). Als u binnen de drie jaar overlijdt, is een bankgift wel onderworpen aan erfbelasting.
Via een testament, schenkingen en bankgiften kunt u maximaal de helft van uw vermogen nalaten aan om het even wie, dus ook aan uw pluskinderen. De andere helft is gereserveerd voor uw biologische kinderen en/of uw nieuwe partner.
4.Hoeveel belasting moet mijn pluskind betalen op mijn schenking?
Dat valt goed mee. In Vlaanderen gelden voor stiefkinderen de laagste tarieven van de schenk- of erfbelasting, net zoals voor biologische kinderen. Woont u feitelijk samen, dan is vereist dat u minstens één jaar een gemeenschappelijke huishouding voert.
In het Brussels Gewest zijn de regels strenger. Daar geldt de fiscale gelijkstelling alleen voor stiefkinderen die voor hun 21ste verjaardag minstens zes jaar na elkaar op het adres van de stiefouder woonden en er de zorg kregen die kinderen normaal van hun ouders krijgen.
Als grootouders iets nalaten aan hun kleinkinderen geldt de fiscale gelijkschakeling niet. Van hetzelfde brutobedrag houdt uw stiefkleinkind een stuk minder over dan uw biologisch kleinkind. Voor kleinkinderen met een bloedband gelden de lage tarieven voor erfgenamen ‘in rechte lijn.’ Stiefkleinkinderen betalen de hoogste tarieven. Die beginnen vanaf 40 of 45% en lopen op tot 55% in het Vlaams Gewest en 80% in Brussel.
5.Kan ik mijn pluskind dezelfde erfrechten geven als een biologisch kind?
Dat kan door adoptie. Stiefouderadoptie maakt stief- en biologische kinderen gelijk voor uw erfenis. Bij een ‘volle’ adoptie worden de banden met de oorspronkelijke familie volledig doorgeknipt. Deze procedure is alleen mogelijk voor minderjarige kinderen. Bij een ‘gewone’ adoptie behoudt het kind ook zijn erfaanspraken in de oorspronkelijke familie. Dat kan ook nog als het kind al meerderjarig is. In beide gevallen heeft een geadopteerd kind bij het overlijden van de adoptie-ouders dezelfde erfrechten als een biologisch kind. Na een volle adoptie kan het kind ook erven van de andere nieuwe familieleden, zoals grootouders, broers en zussen …
Plusouderadoptie is emotioneel een ingrijpende beslissing waarbij meestal ook andere overwegingen meespelen dan alleen successieplanning. Ieder jaar zetten zo’n 160 mensen die stap, blijkt uit cijfers van Steunpunt Adoptie. De eerste, verplichte stap bij de adoptie van een minderjarig ‘gekend’ kind is het volgen van een voorbereidingssessie.
Daarna kunnen kandidaat-adoptieouders een verzoekschrift neerleggen bij de rechtbank. De rechter hoort alle partijen en hakt vervolgens de knoop door. Kinderen vanaf 12 jaar moeten ook zelf hun akkoord geven. De inschrijving en voorbereidingssessie kosten samen 275 euro. Met het verzoekschrift aan de familierechtbank gaat een rolrecht van 165 euro gepaard.
Bron:
Frida Deceuninck, Ook pluskinderen kunnen van u erven, De Standaard 04/03/23
