Scheiden doet ook fiscaal lijden: belastingexpert Michel Maus bekijkt de impact van een relatiebreuk op uw belastingen
Om te beginnen is er de verdeling van de gemeenschappelijke woning. In de meeste gevallen beslissen de gescheiden partners onderling wie het aandeel van de andere echtgenoot in de woning gaat overnemen. Het is sowieso een financiële aderlating. Bij de verdeling van een onroerend goed na echtscheiding, zijn er ook registratierechten verschuldigd – de zogenaamde ‘miserietaks’. Ook al betaalde u al registratierechten of btw bij de aankoop of oprichting van de woning, bij de verdeling van de woning moet u nog eens registratierechten betalen. Ze bedragen 1% en dat percentage wordt berekend op de volledige waarde van het onroerend goed. Scheiden heeft dus al meteen een duidelijke impact op uw belastingen aangaande de gezinswoning.
Nieuwe woning
Andersom, als u de vroegere gezinswoning en uw ex-partner u dus uitkoopt, dan zal u allicht een nieuwe woonst moeten vinden. Dan staat de fiscus daar terug.
Voor een nieuwbouwwoning betaalt u 21% btw. Gaat het om een bestaande woning, dan zal u registratierechten moeten betalen. In het Vlaams Gewest bedragen die 6%. Dat tarief kan wel tot 5% zakken als u de woning ingrijpend energetisch renoveert. Als de vroegere gezinswoning ook in het Vlaams Gewest is gelegen, dan geniet u nog van de ‘meeneembaarheid’ van registratierechten. In dit geval zal u de helft van de registratierechten van de gezinswoning (maximaal 12.500 euro) kunnen verrekenen met de registratierechten die u op de aankoop van uw nieuwe woning zal moeten betalen.
In het Brussels Gewest zal u 12,5% registratierechten moeten betalen, maar daar komt dan wel bij dat u een fiscale vrijstelling krijgt van 175.000 euro als u een woning koopt met een verkoopwaarde beneden de 500.000 euro. Let wel dat er zowel in Vlaanderen als in Brussel geen woonbonus meer bestaat en u dus de financiering van een lening op de nieuwe woning niet meer fiscaal recupereert.
Kinderen ten laste
Daarnaast zijn er natuurlijk nog een aantal andere zaken waarmee u rekening moet houden. Als u kinderen heeft, hebt u recht op verschillende belastingvoordelen. De vraag is of die belastingvoordelen verder blijven bestaan bij een echtscheiding.
Wie ‘kinderen ten laste’ heeft, heeft recht op een verhoging van de belastingvrije som. Dit is het deel van het inkomen dat niet wordt belast.
Fiscaal gezien zullen de kinderen dus enkel ten laste zijn van de ouder bij wie de kinderen in hoofdzaak verblijven
Als de belastingplichtige kinderen ten laste heeft, dan wordt deze belastingvrije som verhoogd. Wie 1 kind ten laste heeft krijgt 1.630 euro extra, maar dit bedrag loopt op tot 4.210 euro, 9.430 euro of 15.250 euro, voor wie respectievelijk 2, 3 of 4 kinderen ten laste heeft.
Maar, énkel de ouder bij wie de kinderen hun hoofdverblijf hebben, heeft recht op deze verhoging van de belastingvrije som. Fiscaal gezien zullen de kinderen dus enkel ten laste zijn van de ouder bij wie de kinderen in hoofdzaak verblijven. Ook de belastingvermindering voor kinderopvang is enkel van toepassing op de ouder die de kinderen ten laste heeft.
Aan de andere kant zal de ouder bij wie de kinderen maar gedeeltelijk verblijven, normaal onderhoudsgeld betalen voor de kinderen. Deze ouder kan dan wel 80% van de betaalde onderhoudsgelden fiscaal in mindering brengen van zijn of haar belastbaar inkomen.
Vaak zal ook bij een regeling van co-ouderschap de meest verdienende ouder toch nog een onderhoudsuitkering betalen voor de kinderen
Fiscaal co-ouderschap
Om niet tussen de fiscale hamer en het fiscale aambeeld te vallen, kunnen de gescheiden ouders natuurlijk ook kiezen voor het co-ouderschap, waarbij de kinderen even lang bij beide ouders verblijven.
In dit geval wordt de verhoging van de belastingvrije som ook netjes verdeeld tussen de twee ouders. Ze krijgen dan ook allebei belastingvermindering voor de kinderopvang. Op het eerste gezicht lijkt dit billijk. De verblijfskosten van de kinderen worden netjes tussen de ouders verdeeld, er is dus ook geen onderhoudsgeld voor de kinderen meer verschuldigd.
Maar in de praktijk is dat natuurlijk niet altijd het geval. Vaak zal ook bij een regeling van co-ouderschap de meest verdienende ouder toch nog een onderhoudsuitkering betalen voor de kinderen. Dat kan uiteraard, maar als men fiscaal de verhoging van de belastingvrije som tussen de ouders gaat verdelen bij een fiscaal co-ouderschap, kan de ouder die onderhoudsgeld betaalt voor de kinderen de onderhoudsgelden dan niet meer fiscaal recupereren. Het zal dus in dit geval kiezen zijn voor de fiscale kip of het fiscale ei.
Bron:
Michel Maus, fiscaal expert in Ons Geldpanel (HLN)
Lees ook:
Scheiden en belastingen: wie is ten laste (2/6)
Belastingvoordeel kinderen (25/05)
Belastingbrief bij echtscheiding (18/05)
Als jurist en ex-advocaat weet ik als geen ander hoe belangrijk een goede en evenwichtige overeenkomst is bij een scheiding of relatiebreuk. Dit zowel voor het nu als met het oog op de toekomst.
Een snelle opstart van de bemiddeling, binnen de week, is steeds mogelijk en verkleint de kans op onnodige ruzies en escalaties.
Als erkend familiaal bemiddelaar ben ik voornamelijk actief in de gerechtelijke arrondissementen Mechelen en Turnhout alsook Leuven en meer specifiek in onder meer Sint-Katelijne-Waver – Putte – Beerzel – Heist-op-den-Berg – Schriek – Bonheiden – Rijmenam – Duffel – Lier – Koningshooikt – Mechelen – Willebroek – Leuven – Keerbergen – Boortmeerbeek – Haacht etc.