Wat als je ex weigert alimentatie te betalen?
Wat als uw ex weigert de onderhoudsbijdrage of alimentatie voor de kinderen te betalen? In een eerder artikel Geen alimentatie betaald? Dan maar een enkelband… (18/07/22) kaartte ik deze problematiek al eens aan. In onderstaand artikel in HLN (03/05/23) laat Trees Vandamme UA-gastprofessor Sven Eggermont, gespecialiseerd in familierecht, toelichten welk mogelijkheden er zijn om dit probleem aan te pakken.
“Er kan zelfs een rijverbod worden uitgesproken om mensen toch te doen betalen”
Een scheiding gaat zelden over rozen, maar in het belang van de gezamenlijke kinderen proberen de meeste ex-partners wel overeen te komen in de onderhoudsbijdrage of alimentatie. “Zo’n overeenkomst wordt best door de rechtbank ‘gehomologeerd’. Komt er geen akkoord, dan legt de rechtbank een bedrag op, maar in beide gevallen moet de verplichting sowieso worden uitgevoerd”, legt Sven Eggermont uit. “Dit maandelijkse bedrag moet vervolgens worden betaald tot de opleiding van het kind voltooid is”, en dus niet enkel tot het kind 18 is. “Al is het nu ook niet de bedoeling dat de ouders vijf masteropleidingen gaan betalen.”
Hoe wordt alimentatiebedrag bepaald?
In de eerste plaats wordt er gekeken naar de gemiddelde kostprijs van het kind – hoe cynisch dat misschien ook klinkt. Hiervoor kijkt de familierechter naar tabellen die voornamelijk op twee elementen gebaseerd zijn. “Hoe hoger de inkomsten van de ouders, hoe duurder de kinderen. Men woont dan vaker wat groter, in duurdere buurten… En hoe ouder het kind, hoe groter de kosten.”
Daarna wordt er gekeken naar wat elk van de ouders moet betalen. Daarbij zijn twee elementen van belang: de verdeling van de inkomsten tussen de ouders en de verblijfsregeling van de kinderen. “Stel nu dat de kost van het kind op 1.000 euro per maand wordt gerekend en de verblijfsregeling is 80/20 procent, dan betaalt de ouder bij wie het kind 80 procent van de tijd is 800 euro van die forfaitaire kost”, zegt de expert.
In een volgende stap moeten dan de samengevoegde middelen en de inkomsten van beide ouders worden bestudeerd. “Verdient de ene ouder 4.000 euro en de andere maar 1.000? Dan valt dat mooi samen met die 80/20-verdeling van het verblijf en moet er geen onderhoudsbijdrage meer worden betaald.” Op die manier besteedt elke partner immers een vijfde van zijn inkomen aan het onderhoud van het kind.
“Verdienen beide ouders evenveel, dan zouden ze allebei de helft of 500 euro moeten betalen. Er is dan een onderhoudsbijdrage verschuldigd van 300 euro aan de ouder die het kind 80 procent van de tijd bij zich heeft. Elk dossier is op die manier anders: de ene keer gaat het om 20 euro, in andere gevallen om 900 euro.”
Buitengewone kosten
Pas op, dit alles gaat over de gewone kosten zoals eten, drinken en nutsvoorzieningen. De buitengewone kosten zoals bijzondere medische kosten, schoolkosten en vrijetijdsbesteding moeten afzonderlijk worden afgerekend. “Je weet immers op voorhand niet of je kind ooit ingrijpende medische zorgen zal nodig hebben, hockey gaat spelen of goedkopere zwemlessen zal volgen”, verklaart de specialist. “Voor dit soort kosten moet er dan ook op voorhand al een regeling op papier worden gezet. Als uitgangspunt geldt hier opnieuw diezelfde verdeling in verhouding tot de inkomsten. Vervolgens moet dan telkens opnieuw worden overlegd, nog voor er een concrete kost wordt gemaakt.”
Maar wat als je nu ziek of ontslagen wordt en je het alimentatiebedrag niet kan blijven betalen? “Probeer de gewijzigde situatie dan eerst met de andere ouder te bespreken”, raadt Eggermont aan. “Slagen jullie er niet in om een akkoord op papier te zetten, dan kan je de rechter vragen je alimentatie te verminderen of af te schaffen. Ziet je toestand er erg slecht uit, dan kom je misschien in aanmerking voor een pro-Deoadvocaat.”
Wat als je ex niet met geld over de brug komt?
“Leeft je ex het vonnis of de overeenkomst niet na, dan kan die worden ‘betekend’ en uitgevoerd door een gerechtsdeurwaarder.” Deze openbare ambtenaar kan dan met een bevel tot betaling van de achterstallige alimentatie én zijn eigen kosten aanbellen bij de schuldenaar. “Wordt dit bedrag vervolgens niet binnen de 24 uur betaald, dan kunnen zowel roerende goederen – denk maar aan je voertuig of bankrekeningen – als onroerende goederen zoals je woning in beslag worden genomen”, zegt de juridisch expert. “Al wordt er doorgaans wel wat meer tijd gelaten aan de alimentatieplichtige om zich te organiseren.”
De basisregel dat een minimumbedrag niet voor beslag door een deurwaarder vatbaar is, geldt niet voor onderhoudsgelden. Die genieten een ‘supervoorrecht’. “Hierdoor kan er op het volledige inkomen beslag worden gelegd, maar ook op de volledige werkloosheids- of ziekteuitkering”, gaat de advocaat verder.
Van zodra je ex-partner de afgelopen twaalf maanden minstens twee maanden niet of onvolledig zijn alimentatie stortte, heb je bovendien recht op een zogeheten ‘ontvangstmachtiging’. “Hiermee kan je rechtstreeks bij de werkgever van de andere ouder aankloppen, die dan het loon van de alimentatieplichtige ten belope van de alimentatie rechtstreeks aan jou zal betalen.”
Er is ten slotte ook nog de tussenkomst van de strafrechter mogelijk. “Heeft de andere ouder twee maanden vrijwillig geen of geen volledige onderhoudsuitkering betaald, dan kan hij of zij strafrechtelijk gesanctioneerd worden via een klacht bij de politie.” Op familieverlating staat een geldboete van 400 euro tot 4.000 euro en/of een gevangenisstraf van acht dagen tot en met zes maanden. “Er kan zelfs een rijverbod tot vijf jaar worden uitgesproken om mensen toch maar te overhalen tot betaling.”
Wanneer heb je nu welke instantie nodig en hoeveel kost dat?
Voor de invordering van het geld kan je rechtstreeks beroep doen op een gerechtsdeurwaarder, tenminste indien de afspraken in een notariële akte of een vonnis staan. Enkel die ontvangstmachtiging moet door een rechter worden toegekend, en dat verzoek dien je meestal in via een advocaat. Ook bij andere geschillen over de uitvoering van de overeenkomst kan een jurist je bijstaan.
Tot slot speelt ook DAVO – de Dienst voor Alimentatievorderingen – een belangrijke rol in dit verhaal. “Deze overheidsinstantie kan je zowel helpen bij de invordering van onbetaalde alimentatie uit het verleden, als je maandelijkse voorschotten toekennen van maximaal 175 euro per kind.” Een soms wat tragere, maar kosteloze procedure. Bovendien draagt DAVO het volledige risico, wat natuurlijk erg interessant is voor mensen die het geld echt nodig hebben. Bij een gerechtsdeurwaarder gebeurt het soms dat de schuldenaar niks blijkt te hebben of met de noorderzon is verdwenen, en dan is de factuur wel voor jou.
Bron: Trees Vandamme 03-05-23 – HLN
