Slecht rapport voor de Dienst Alimentatievorderingen
Wie van een ex-partner geen onderhoudsgeld of alimentatie krijgt, kan aankloppen bij DAVO (Dienst Alimentatievorderingen) om dat te regelen. Maar uit een recent rapport van het Rekenhof (18/07/19) blijkt dat er daar heel wat misloopt. Zo is het onder meer heel moeilijk om je weg te vinden in de administratieve mallemolen, gebeurt de afhandeling niet altijd even accuraat en ervaart men veel problemen bij het terugvorderen van de voorschotten bij de onderhoudsplichtigen.
Een en ander kwam al aan bod in vorige artikels: Jarenlang geen alimentatie betaald? 1 jaar cel! en Bedrag achterstallige alimentatie loopt op
In De Standaard van afgelopen week verscheen onderstaand artikel van Nikolas Vanhecke over deze problematiek.
Veel zand in machine die alimentatie moet regelen
Een alleenstaande moeder, die in een huurhuis in Sint-Truiden woont met haar zoon van zes en dochter van vier, verdient als kassierster 1.400 euro per maand. Haar ex-man moet voor beide kinderen samen 360 euro onderhoudsgeld per maand betalen. Dat heeft een rechter vorig jaar bij de scheiding beslist. Maar hij betaalt de alimentatie niet. En dat voelt zij. ‘Een volle brooddoos voor de kinderen of een lege: voor veel alleenstaande ouders, meestal moeders, hangt zoiets van het onderhoudsgeld af’, zegt Magda De Meyer, voorzitter van de Vrouwenraad.
De moeder kan aankloppen bij de Dienst Alimentatievorderingen (Davo), die onder de FOD Financiën valt en in 2004 werd opgericht. Die dienst schiet het onderhoudsgeld voor en vordert dat dan terug van de ex-partner die niet betaalt. Maar wie daar aanspraak op wil maken, moet zijn weg kunnen vinden in een administratieve mallemolen.
‘Te hoge drempel’
De moeder in Sint-Truiden moet het originele vonnis kunnen voorleggen. Dat kan ze ophalen bij de balie van de rechtbank in Tongeren. Ze heeft ook een tabel nodig met de achterstallen per maand, en – als ze een voorschot wil aanvragen – een kopie van de drie jongste loonfiches. Daarmee kan ze dan naar het infocentrum van Davo in Hasselt gaan om een dossier op te starten. Dat kantoor is, net zoals de elf andere in België, enkel open in de voormiddag. Tot september 2017 waren er nog 23 dergelijke infocentra.
‘De drempel ligt veel te hoog voor wie een dossier wil samenstellen’, vindt De Meyer. ‘Dikwijls gaat het om mensen in een kwetsbare positie, van wie ontzettend veel wordt gevraagd.’
De Vrouwenraad maakt deel uit van het ‘Platform Alimentatiefonds’, dat al lang de slechte toegankelijkheid van Davo aanklaagt. Ze staan niet alleen met hun kritiek. Het Rekenhof haalt in een rapport dat gisteren werd vrijgegeven een hele reeks pijnpunten bij Davo aan. Heel wat daarvan spelen zich af achter de schermen, zoals de IT-tools waarmee de dienst werkt. De meest concrete situeren zich daar waar de personen die recht hebben op onderhoudsgeld ermee worden geconfronteerd.
Bijvoorbeeld: je kunt een dossier opstarten via een van de overgebleven kantoren, maar sinds 2016 is het ook mogelijk om dat online te doen. Van de negenduizend dossiers die tussen juli 2016 en september 2018 (de periode van de doorlichting) werden ingediend, waren er 718 online. Er is een kaartlezer voor een elektronische identiteitskaart voor nodig, wat niet iedereen heeft of kan gebruiken. Of mensen kennen gewoon de pincode van hun identiteitskaart niet, die nodig is om in te loggen. Het lukt hen niet om het vonnis over het onderhoudsgeld te scannen. Wie toch ingelogd raakt, begrijpt niet altijd wat er moet worden ingevuld op het formulier.
‘Voor wie goed met een pc overweg kan, is dat geen probleem’, zegt De Meyer. ‘Maar de mensen die het het moeilijkst hebben en voor wie Davo hulp kan bieden, ervaren een enorme drempel. De problematiek van achterstallig onderhoudsgeld is erg groot en de organisatie die het moet oplossen, is daar niet tegen opgewassen.’
Studies schatten dat van de gezinnen die recht hebben op onderhoudsgeld, tussen de 13 en de 40 procent te kampen heeft met niet-betaling.
Excel
Zodra een aanvraag is ingediend, gebeurt veel werk bij Davo nog manueel. Er is overkoepelende software. Maar om een schuldbedrag te bepalen, gebruikt de dienst toch nog Excel, om de bedragen daarna zelf in te voeren in die software. Externe controles zijn daardoor moeilijk. Veel dossiers worden ook heropend. Onterecht betaalde voorschotten raken niet allemaal weer opgespoord.
Een al langer bekend probleem is dat de terugvordering van onderhoudsgeld bij de partner die het moest betalen, ook niet vlot loopt. Op 31 december vorig jaar ging het volgens het Rekenhof om een bedrag van alles samen 428,29 miljoen euro. Er is geen centrale IT-toepassing om die vorderingen te beheren en het lukt niet om een beeld te krijgen van de solvabiliteit van de onderhoudsplichtige. ‘Ook heeft Davo te weinig grip op de verjaringsrisico’s’, stelt het Rekenhof. ‘Heel wat betalingen (aan de onderhoudsgerechtigden, red.) staan ook on hold en moeten manueel worden verwerkt.’
De FOD Financiën trekt de vaststellingen van het rapport niet in twijfel. In zijn reactie erop staat dat er projecten en hervormingen lopen om de problemen te verhelpen, onder meer door een automatische berekening van de verschuldigde bedragen.
DS 19/07/19
Lees ook: