Dag van de Scheiding
Naar aanleiding van de Dag van de Scheiding verscheen in Het Laatste Nieuws (13/09/19) onderstaand artikel van Jeroen Kreule.
Scheiden zonder schade? Dit zijn de spelregels
Na een jarenlange relatie uit elkaar gaan. Het is een van de meest ingrijpende gebeurtenissen in een mensenleven. Voor het koppel én voor hun kinderen. Omdat het vandaag de Dag van de Scheiding is, geven Mariska Klein Velderman en Fieke Pannebakker tips om die moeilijke periode te overleven.
Bij samenwonende koppels die uit elkaar gaan, is in 1 op de 5 gevallen een kind betrokken. Deze ‘scheidingskinderen’ vertonen meer gedragsproblemen, hebben op sociaal-emotioneel vlak meer problemen en presteren gemiddeld minder goed op school, zeggen onderzoekers Mariska Klein Velderman en Fieke Pannebakker van TNO-afdeling Child Health. Kinderen zijn de ene keer verdrietig en boos, de andere keer bang en onzeker. Niet zo gek, want alles wat voor een kind vertrouwd was, verandert. Met andere woorden: de wereld staat helemaal op zijn kop als je ouders uit elkaar gaan.
Omgaan met scheiding van ouders
Een klein aantal blijft last houden van de scheiding, soms nog op volwassen leeftijd. Ze hebben bijvoorbeeld vaak verzuimd en gespijbeld misschien geen diploma gehaald, en kunnen minder makkelijk een passende baan vinden. Of ze zijn gemiddeld somberder dan hun leeftijdgenoten. Gelukkig, benadrukken Klein Velderman en Pannebakker, gaat het met de meeste kinderen na verloop van tijd wel goed.
Beiden doen veel onderzoek op het gebied van scheiding en zoeken naar mogelijkheden om kinderen, jongeren en ouders te ondersteunen. Ze merkten dat jongeren behoefte hadden aan iets tastbaars, in de vorm van een praktisch boek. Daarom verschijnt deze week ‘Als je ouders uit elkaar gaan’, een werkboek dat grotendeels voortbouwt op het aanbod van het platform en is gebaseerd op de verhalen en ervaringen van jongeren
Klein Velderman: “Het is een boek voor jongeren, maar deels ook gemaakt door jongeren: zij droegen de belangrijkste thema’s aan. Het boek staat vol met tips, oefeningen, ervaringsverhalen en veel quotes van pubers die met dezelfde vragen en uitdagingen zitten. We denken dat dit boek waardevolle handvatten biedt om de scheiding van hun ouders beter te doorgronden en een plek te geven.’’
Een scheiding is vooral in de beginfase veel kommer en kwel, zegt Pannebakker. “Voor een kind kan de wereld instorten, maar het mag één ding niet vergeten: je staat er nooit alleen voor. En troost je met de gedachte dat het merendeel van de kinderen met gescheiden ouders er nagenoeg niets aan overhoudt. Tenminste, als je als ouders je best doet om de scheiding, en de gevolgen daarvan, zo soepel mogelijk te laten verlopen.’’
Bereid je kind voor op veranderingen die komen
Vertel wat er verandert en wat hetzelfde blijft. Herhaal dit een paar keer, op een manier en moment die bij je kinderen passen. Geef daarbij voorrang aan een duidelijke gezinsroutine. Laat vaste routines en afspraken over bijvoorbeeld naar bed gaan, eten, beeldschermtijden, sport en gezamenlijke activiteiten zo veel mogelijk onveranderd.
Ondersteun je kind zijn gevoelens te ontdekken en verwoorden
Een scheiding is hoe dan ook een verlieservaring, stellen Klein Velderman en Pannebakker. Bij verlies hoort rouw. Iedereen die bij een scheiding betrokken is, verwerkt die op zijn of haar manier en in een eigen tempo. Terwijl het ene kind volop bezig is het verlies te verwerken, kijkt een ander kind al vooruit. Dát inzicht is belangrijk. Is dat inzicht er niet, dan kan dat leiden tot onbegrip en verwijten. Het is van belang dat alle gevoelens er mogen zijn. Druk dat je kinderen op het hart. Ook als die gevoelens tegenstrijdig zijn. Je mag opgelucht en boos tegelijk zijn. Stimuleer je kinderen die gevoelens te verwoorden, bijvoorbeeld door in een dagboek te schrijven. Of door te praten met anderen: een vriendje, een klasgenoot, een familielid, maakt niet uit. Door bij te houden hoe ze zich voelen, krijgen jongeren meer inzicht in hun gevoelens.
Trouwens, ook voor ouders zélf is het belangrijk dat er ruimte is voor gevoelens en vragen. Vergelijk het maar met de veiligheidsinstructies in een vliegtuig: wanneer de cabinedruk wegvalt, breng je eerst je eigen zuurstofkapje aan, voordat je je kinderen of buren helpt. Zorg dus ook goed voor jezelf!
Vermijd conflicten in bijzijn van de kinderen
Stellen die scheiden hebben in de regel te maken met meningsverschillen en strijd. Zorg dat conflicten niet worden uitgevochten in het bijzijn van de kinderen, aldus de auteurs. “Uit onderzoek is gebleken dat kinderen er heel veel schade van kunnen ondervinden. Zijn er meningsverschillen, bespreek ze dan op een andere plek en een ander moment, ver weg van de kinderen. Soms is het lastig, maar sta er als volwassene boven. Echt heel belangrijk.’’
Stimuleer je kind om een prettige relatie te hebben met beide ouders
Je kind heeft baat bij twee ouders die verantwoordelijk zijn voor zijn of haar welzijn. Praat dan ook met zo veel mogelijk respect over de andere ouder. Voorkom dat je jouw mening over je ex-partner uit naar, of in het bijzijn van je kind. Spreek geen kwaad over de ander, zeg niks lelijks over je ex.
Als je dat wel doet, dan zeg je indirect iets lelijks over je kind: een kind is immers voor de helft de ene en voor de helft de andere ouder. Je ziet met name bij pubers dat ze geneigd zijn een kant te kiezen, maar dat hoeft niet: uit onderzoek is gebleken dat kinderen juist baat hebben bij een goede band met beide ouders.
Versterk het positieve contact met je kind
Blijf betrokken bij je kind door regelmatig tijd met hem of haar door te brengen, liefst ook één op één. Ga iets doen wat je allebei leuk vindt.
‘Als je ouders uit elkaar gaan’ van Mariska Klein Velderman en Fieke Pannebakker, Uitgeverij Nieuwezijds & EPO distributie, 192 p., € 21,95.
Bron:
HLN 13 sept 2019