Waarom we liever wegkijken van scheidingen
In De Standaard van 27 maart 2021 verscheen onderstaand artikel van Filip Rogiers over huiselijk geweld en (vecht)scheiding. Aanleiding hiervoor was de documentaire ‘Als je eens wist’ op Canvas afgelopen week. In het artikel pleit Rogiers voor meer aandacht voor deze vorm van geweld. ‘We zijn als maatschappij wel tuk op prille liefdes en romance, maar we schuwen de ontrafeling’, meent hij. De cijfers bewijzen nochtans hoe hoog de nood is aan meer inzicht in scheidingsprocessen. Onbegrip en misverstanden, soms moedwillig, zijn de brandstof van scheidingen. Daarbij rennen we nog altijd sneller naar een advocaat dan naar een bemiddelaar.
Hieronder leest u het volledige artikel:
De derde aflevering van Als je eens wist, de onvolprezen documentaire over huiselijk geweld van Hilde Van Mieghem op dinsdagavond op Canvas, bood deze week een inkijkje in een (vecht)scheiding. Wat deze televisie zo verbluffend maakte, is dat Van Mieghem alle partijen voor de camera kreeg: de vader, de moeder en hun dochter, het kind van de rekening. Nog straffer was dat je de wonden van jaren nog altijd voelde etteren, live on tape.
Een stomp in de maag was de scène waarin de 23-jarige Luna een brief voorlas die haar vader schreef voor haar elfde verjaardag. ‘Waarom doe je ons zoveel pijn,’ staat er, ‘we wilden alleen het beste voor je.’ Luna voelde twaalf jaar later nog altijd de kaakslag van toen. ‘Hoezo, ik doe hém pijn?! Hij ziet zijn fouten niet’, sprak ze, nog altijd in de tegenwoordige tijd. ‘Het maakt mij zo kwaad. Ook verdrietig.’ Haar vader daagde het nu pas: ‘Nóóit,’ zei hij, ‘nooit zou ik zo’n brief vandaag nog schrijven.’ De relatie tussen vader en dochter is nog altijd stuk, leerde de kijker uit een sec tussenshot.
Die scène toont wat er zo vaak misloopt tussen mensen. Ze beleven dezelfde situatie en begrijpen dezelfde woorden totaal verschillend. Onbegrip en misverstanden, soms moedwillig, zijn de brandstof van scheidingen. Wat Van Mieghem hier even ingetogen als genadeloos laat zien, is hoe een koppel in zeven sloten tegelijk loopt.
We rennen nog altijd sneller naar een advocaat dan naar een bemiddelaar, we praten niet meer of slecht met en over elkaar, we stellen ons belang boven dat van het kind, ook al denken we het omgekeerde. De cijfers bewijzen dat we er niet goed in zijn, in scheiden. Vier op de tien echtscheidingen waarbij kinderen betrokken zijn, monden uit in een vechtscheiding. Bij een op de vier echtscheidingen moet de politie ingrijpen omdat de verblijfsregeling niet wordt nageleefd.
‘Bij partnergeweld,’ wat een vechtscheiding dan is, ‘is het helaas het kind dat we moeten plaatsen en niet de ouders’, verzucht jeugdrechter Herman Dams. ‘Advocaten, alstublieft! Weet waarmee je bezigt bent’, waarschuwt Gerda Lindekens, begeleider contactherstel.
Het is niet velen gegeven om ‘gelukkig’ te scheiden, om het met Johan Anthierens te zeggen. Zeker niet als er kinderen in het spel zijn. Hoe dat zo komt? De samenleving schoffelt dat leed vaak onder. Niet zo gek, want wie scheidt, slaat die zwartste bladzijde in zijn of haar leven het liefst zo snel mogelijk om.
Maar het zit dieper. We zijn als maatschappij wel tuk op prille liefdes en romance, maar we schuwen de ontrafeling. Dat zie je zelfs in de televisiegids. First dates (Eén) kluistert 500.000 romantici aan het scherm, ongeveer evenveel kijklustigen (ha, lust!) vallen voor Temptation island (Play 5), Boer zkt vrouw (VTM) doet het met circa 700.000, Blind getrouwd (VTM) klokte af op meer dan een miljoen kijkers.
Als je eens wist, in zekere zin het fotonegatief van First dates, komt niet boven de 300.000 uit. Als de verleiding zuur en de liefde bitter wordt, draait de camera weg. Dat kruis dragen de meesten onder ons in stilte. En in dat leed achter de gevels staan kinderen vaak gruwelijk alleen. Het ontbreekt ons aan relationele vaardigheden, nochtans niet minder cruciaal aan het eind dan bij het begin van een relatie.
Als je eens wist hoort niet op Canvas, maar op Eén thuis. Bij de Leuvense socioloog Marc Hooghe lees je dat ‘het uitsluitend kijken naar zuivere amusementsprogramma’s de burgerschapsattitudes uitholt’. Huiselijk geweld, fysiek of psychisch, is in al zijn primitiviteit het tegendeel van zulke attitudes. De cijfers bewijzen hoe hoog de nood is aan meer inzicht in scheidingsprocessen. Daarom hoort de reeks van Van Mieghem op Eén. Schooltelevisie voor volwassenen.
Het zal er niemand van weerhouden om te scheiden, hoeft ook niet, maar misschien doet het sommige koppels wel nadenken over het hóé. Scheiden kan op een meer of minder ongelukkige manier. Misschien voorkomt het dat koppels altijd weer in dezelfde zeven sloten tegelijk lopen. Bovenal redt het misschien een kind.
Een geschil met je partner uitvechten voor de rechtbank kost niet alleen tijd en geld, maar leidt al snel naar een vechtscheiding. Kinderen zijn dan vaak het grootste slachtoffer. Het bovenstaande voorbeeld is daar een tragisch voorbeeld van. Inzetten op bemiddeling kan veel pijn en verdriet voorkomen.
Meer hierover:
Rechters hebben genoeg van vechtscheidingen (19/02/20)
Wat je vooral niet moet doen bij een echtscheiding (3/03/21)
Scheiden? Vermijd een rechtszaak, kies voor bemiddeling. (5/07/18)
Als jurist en ex-advocaat weet ik als geen ander hoe belangrijk een goede en evenwichtige overeenkomst is bij een scheiding of relatiebreuk. Dit zowel voor het nu als met het oog op de toekomst.
Een snelle opstart van de bemiddeling, binnen de week, is steeds mogelijk en verkleint de kans op onnodige ruzies en escalaties.
Als erkend familiaal bemiddelaar ben ik voornamelijk actief in de gerechtelijke arrondissementen Mechelen en Turnhout alsook Leuven en meer specifiek in onder meer Sint-Katelijne-Waver – Putte – Beerzel – Heist-op-den-Berg – Schriek – Bonheiden – Rijmenam – Duffel – Lier – Koningshooikt – Mechelen – Willebroek – Leuven – Keerbergen – Boortmeerbeek – Haacht etc.