Scheiden doet soms extreem hard lijden
In De Bond (februari 2020) besteedt An Candaele in de rubriek Goedgezind.be aandacht aan een boek over scheiden: ‘Schijtscheiding’ van schrijver en therapeut Jan-Willem Smeyers. Hij verzamelde verhalen over extreem heftige of langdurige scheidingen en omkaderde deze gesprekken met de ervaringen en visie van professionelen.
Scheiden: pijn, verdriet, discussies
Scheiden gaat altijd gepaard met pijn en verdriet. En discussies over wat niet te scheiden valt – de opvoeding van de kinderen – zijn wellicht niet te vermijden. Gelukkig slagen de meeste mensen er wel in om afspraken te maken, ook over de kinderen.
Maar sommigen verzeilen in een vechtscheiding. Er worden advocaten onder de arm genomen en er volgt een lange procedureslag waarbij de messen nog wat dieper in de wonden worden gestoken.
Ik maak je kapot
Jan-Willem Smeyers wilde begrijpen waar en waarom het in die gevallen zo vreselijk fout loopt. Hij hoopte op het spoor te komen van wat zou kunnen helpen om vechtscheidingen te vermijden of te verkorten. Smeyers ging praten met ouders die verwikkeld zijn in een extreem heftige en/of langdurige scheiding en hoorde schrijnende verhalen van strijd, pijn, verdriet, pesterijen enzovoort. En daartussen de kinderen, vaak – voor één of beide partijen – inzet van de strijd én gebruikt om de ander te treffen. Daarnaast hoorde Smeyers ook advocaten, bemiddelaars, psychiaters en rechters.
“Zoveel leed en pesterijen, en geen rechter die het stopt”, schrijft hij. Het is duidelijk dat sommige ouders in een scheiding niet het beste voor hun kinderen voor ogen houden, maar als enige doel hebben hun partner kapot te maken.
Verborgen lijden
Regelmatig valt de term ‘psychopathische stoornis’ over de ‘andere partij’. “ Zou het kunnen dat in vechtscheidingen vaak één van de partners aan die stoornis lijdt en moet daar dan rekening mee gehouden worden in de uitspraken?” vraag Smeyers zich af. Gaandeweg ontdekt hij – door gesprekken met wie beroepsmatig met dat soort scheidingen te maken heeft – dat het niet zo eenvoudig ligt. Vaak is onmogelijk uit te maken wie liegt en wie de waarheid spreekt. Doe dan als rechter maar eens een rechtvaardige uitspraak.
Een echte oplossing heeft Smeyers jammer genoeg niet ontdekt. Maar dat hij naar hen luisterde, betekende voor veel betrokkenen toch al iets; met het boek wil de auteur dat we met zijn allen weten wat sommige mensen meemaken. Want ‘verborgen lijden is nog schrijnender’.
Aan het einde van het boek formuleert Smeyers enkele voorstellen. Misbruik van het rechtssysteem bestraffen, meer middelen voor het familierecht, advocaten die onethisch te werk gaan aanpakken enz. Hij breekt ook een lans voor bemiddeling én voor persoonlijke begeleiding.
Schijtscheiding. Het schrijnende verhaal achter uit de hand gelopen scheidingen. Jan-Willem Smeyers, uitgeverij Het Punt, 23 euro.