Vijf dure fouten tijdens een scheiding
In principe kunt u al scheiden vanaf 1 000 euro. Toch lopen bij scheidende koppels de kosten snel op. Journaliste Trees Vandamme (HLN 04-02-24) heeft het met familierechtadvocate Van de Velde over de vijf valkuilen die u onverwachts erg veel geld kunnen kosten én hoe u dat slimmer kunt aanpakken. Hieronder leest u er alles over.
Vijf valkuilen
Eén op de drie huwelijken eindigt met een scheiding in ons land. Als je als koppel besluit om de stekker uit het huwelijk te trekken, kan dat relatief snel beklonken zijn. “Voor de echtscheidingswet van 2007 moest je nog een reden voor de scheiding opgeven voor de rechtbank, en soms ook een specifieke wachttijd uitzitten,” weet de advocate. “Gelukkig ligt die periode al een hele tijd achter ons. Intussen kan je meteen of op heel korte termijn van enkele maanden al scheiden. Bij voorkeur gebeurt dit in onderling akkoord (‘EOT’), wat het snelst en goedkoopst is. Je kan het ereloon van de bemiddelaar dan gewoon door twee delen, en vaak volstaan enkele sessies al.”
Een gemiddeld geslaagd bemiddelingstraject kost tussen de 1.000 à 1.500 euro in totaal. “Maar dan moet je met je ex wel over alles overeenkomen: de verblijfsregeling voor de kinderen, het huis, de alimentatie,…” Lukt dit niet, dan zal de rechtbank jou en je ex-partner een regeling opleggen (‘EOO’).” Als je het daar niet mee eens bent en besluit om te gaan procederen, dan mag je rekenen op enkele jaren oorlog en een kostprijs van minstens 5.000 euro. “Eén sessie bij een advocaat kost dan ook al gemiddeld 150 euro, exclusief btw.”
En toch kiezen veel scheidende koppels toch nog vaak de juridische weg. Meester Van de Velde somt vijf veelgemaakte fouten op waar je je – zowel bij EOO als EOT – financieel zeker voor moet behoeden.
1. Stop met je te fixeren op fiscaal co-ouderschap
“Veel mensen zijn geobsedeerd door het idee van fiscaal co-ouderschap, omdat dat hen het eerlijkst lijkt. Beide partijen kunnen dan ook de helft van de belastingvrije som voor ‘kinderen ten laste’ via hun aanslagbiljet terugtrekken. Maar wanneer de verblijfsregeling niet gelijk verdeeld is en het inkomen tussen beide ouders sterk verschilt, is het veel interessanter als de ene ouder de kinderen volledig ten laste heeft, en dus ook het volledige belastingvrije deel krijgt.”
“Het bedrag dat de andere ouder immers maandelijks op de kindrekening stort, is evengoed een aftrekbare post. Op lange termijn is dit systeem financieel vaak voordeliger voor beide ouders, en zelfs interessanter dan wanneer je nog getrouwd was. Meteen ook de reden waarom de wetgever dit systeem wil aanpassen, maar voorlopig zit dat er nog niet aan te komen.”
“In plaats van je blind te staren op fiscaal co-ouderschap, is het dus een beter idee om eens aan je boekhouder of bankbediende twee simulaties van je belastingaangifte te vragen voor beide scenario’s. Meten is weten, en dan kan je nog beslissen wat je gaat doen.”
2. Overschat de waarde van jullie inboedel niet
Scheidende koppels voeren vaak verhitte discussies over de meubelen, niet in het minst omdat hier vaak emotionele waarde aan hangt. “De vaste regel is dan ook dat je de inboedel onderling in natura verdeelt,” legt meester Van de Velde uit. “Maar dat is niet altijd makkelijk als je samen met je ex een gigantisch salon van pakweg 10.000 euro bezat, en jij nu naar een klein appartementje verhuist.”
“Wat ik vaak zie gebeuren, is dat de verhuizende partij dan de helft van de nieuwwaarde van dat salon of die inboedel vraagt. Bij dergelijke zaken wordt echter altijd uitgegaan van de tweedehandswaarde, en die kan intussen onthutsend laag zijn.” Toch blijven ruzies over de waarde van die inboedel schering en inslag, zeker als de ex die verhuist duizenden euro’s in nieuwe meubelen moet investeren – ook als het gewoon in Ikea is.
“Geloof me wanneer ik zeg: het sop is de kolen in het merendeel van de gevallen écht niet waard,” waarschuwt de advocate. Tenzij het unieke kunstwerken betreft, is uren over de inboedel procederen met een advocaat immers nog een pak duurder. Ook als je naar de notaris gaat om alles ‘eerlijk’ te laten inventariseren en verdelen, ben je algauw 2.000 à 2.500 euro kwijt. Wat heb je aan 5.000 euro ‘winst’ als je 2.000 euro aan de notaris en 3.000 euro aan je advocaat moet betalen?”
3. Overdrijf niet met alimentatieverzoeken. We leven in België, niet in Amerika.
“Mensen laten zich over het algemeen te snel leiden door Amerikaanse toestanden,” vertelt de advocate. “Maar het is niet omdat Mick Jagger 50.000 euro in de maand moet betalen aan zijn ex voor de kinderen, dat dat hier ook kan.”
In het Belgisch systeem gaan de rechtbanken altijd uit van een gemiddelde levensstandaard en houden ze geen rekening met een peperdure kledingsmaak voor de kinderen. “De alimentatie gaat wel een beetje omhoog als je heel goed verdient, maar dat zal nooit zo exponentieel hoog zijn als in de VS,” vergelijkt de juriste. “Het hoogste wat ik al heb meegemaakt was een onderhoudsbijdrage van 1.000 euro per kind, maar die persoon verdiende dan ook wel 20.000 à 25.000 euro per maand.”
Bij ouders die voor de standaard week-weekregeling kiezen, wordt er vaak zelfs geen alimentatie meer opgelegd voor de gewone verblijfskosten. “Tenzij het inkomensverschil tussen beide ouders groot is. In dat geval is het mogelijk dat de grootverdiener – ondanks een gelijke verblijfsregeling – toch pakweg 300 euro per maand moet bijleggen.”
Al speelt ook de leeftijd van de kinderen hierbij een rol. “Jongere kinderen zijn vaak een pak goedkoper dan tieners op de middelbare school, en daar houdt de rechtbank ook rekening mee. Vaak kan je advocaat je al een idee geven van wat jij jouw ex al dan niet kan vragen op basis van jullie specifieke gezinssituatie.”
4. Financiële achterpoortjes zijn makkelijk te achterhalen
“Zelfstandigen durven wel eens gewoon hun loon als zaakvoerder door te geven bij een scheidingszaak, maar de rechtbank is niet naïef. Rechters willen niet alleen je jaarrekening die gepubliceerd wordt zien, maar ook je interne balansen. En daaruit blijkt hoeveel privékosten je als zelfstandige eigenlijk via je vennootschap regelt, waaronder gsm, laptop, reiskosten, restaurantjes,… Als je niet overeenkomt met je ex gaan de rechtbanken daar een zeer grondige analyse van maken. En ook de fiscus kijkt mee.”
“Ik heb ooit eens meegemaakt dat een zeer rijke arts beweerde maar 1.600 euro in de maand te verdienen, maar de facturatie binnen zijn vennootschap bleek maar liefst 60.000 euro bruto per maand. Alles in je vennootschap oppotten omdat je je ex niets gunt, werkt niet. Reden te meer om te bemiddelen, dus.”
5. Let op met oog om oog, tand om tand
Een heel domme fout die boze partners soms maken, is hun voormalige geliefde aangeven bij de fiscus. “Ze denken de ander, die misschien wel in het zwart werkt of een bankrekening in het buitenland heeft, zo eens goed te grazen te nemen. Maar als je nog getrouwd bent onder het wettelijk stelsel, kan je daarbij lelijk in de eigen voet schieten. De boetes zullen dan immers ook op jouw conto komen.”
“Vraag liever raad aan je boekhouder of advocaat voor je uit rancune allerhande klachten gaat indienen die nadien kunnen ontploffen in je gezicht. Zo heb ik al eens meegemaakt dat een buitenlandse bankrekening van 400.000 euro werd gemeld die niet volledig correct was aangegeven. Uiteindelijk schoot daar nog 0 euro van over en werd de persoon die de klacht indiende ook nog eens medeplichtig geacht. Opletten geblazen, dus.”
Zijn mensen nu beter voorbereid of net niet?
“Toch wel,” bevestigt Van de Velde. “Veel ouders beseffen dat om de haverklap naar de rechtbank trekken niemand vooruithelpt, en vooral veel onnodige kosten met zich meebrengt.”
Mensen werken na hun scheiding dan ook steeds vaker met een ‘kindrekening’ – zeker als er geen alimentatie moet worden betaald. “Beide partijen storten daar, naast de kinderbijslag, maandelijks hun eigen vaste financiële bijdrage op voor alle zogeheten ‘verblijfsoverstijgende kosten’. Denk maar aan de kapper, een doktersafspraak, nieuwe kleren of schoenen,…”
“Beide ouders hebben een volmacht op die rekening, maar wie welk deel van de maandelijkse som betaalt en welke soort kosten daar juist onder vallen, wordt best op voorhand grondig afgesproken en schriftelijk vastgelegd.”
Bron: HLN 04/02/2024
