Grootouders die hun kleinkinderen moeten missen
In donkere, koude kerstdagen biedt het vooruitzicht op warmte en gezelligheid binnen de familiekring een prettig vooruitzicht. Grootouders, kinderen en kleinkinderen samen gezellig bij de kerstboom…dat is het beeld dat we ons voorstellen. In werkelijkheid wordt dat beeld wel eens verstoord. We denken dan aan gescheiden partners en hun kinderen. Maar hoe zit het met grootouders? In deze kersttijd wil ik daarom ook even aandacht geven aan alle grootouders die hun kleinkinderen moeten missen.
Grootouderverstoting
In het artikel Contactbreuk…kinderen kiezen er niet zelf voor heb ik het over ouderverstoting en wat dat met kinderen doet. Maar er is meer. In het verlengde van ouderverstoting ligt helaas ook grootouderverstoting. Het contact tussen grootouders en kleinkinderen dat (moedwillig) verbroken wordt…het maakt oma’s en opa’s radeloos, machteloos en intens verdrietig. Zeker in die donkere dagen rond kerst. Het besef dat het vroegere samenzijn als gezin, als familie niet meer mogelijk is, komt dan extra hard aan.
Als de band breekt
Elk kind heeft recht op een betekenisvolle relatie met zijn opa’s en oma’s. Bij een scheiding van de ouders verloopt het contact tussen grootouders en kleinkinderen helaas niet altijd rimpelloos, en ja soms dreigen grootouders wel eens helemaal uit beeld te verdwijnen. Grootouders die elke woensdagmiddag eten maken voor hun kleinkinderen en hen in het weekend meer dan eens opvangen. Ze zijn met duizenden in België. Toch kan dat ineens stoppen. Dit veroorzaakt veel verdriet, onbegrip, machteloosheid en een gevoel van afgedankt worden.
Kleinkinderen kiezen er niet voor
Net als bij ouderverstoting kiezen kinderen er meestal niet zelf voor om het contact met hun grootouders te verbreken. Het is echt niet zo dat kleinkinderen ineens niet meer van hun grootouders houden. Ze zijn veeleer slachtoffer van een loyaliteitsconflict. Het opnemen voor de ‘verstoten’ ouder én grootouder wordt door de ‘verstotende’ ouder gezien als verraad. Omwille van de lieve vrede laten ze dat dan maar zo.
Wat kan een kleinkind doen
Bitter weinig, want in ons rechtssysteem is een minderjarige procesonbekwaam. Sinds de invoering van de Familierechtbank (september 2014) kan een minderjarige vanaf 12 jaar wel gebruik maken van zijn ‘hoorrecht’. Elke minderjarige boven de 12 jaar krijgt van de rechter een uitnodiging voor een gesprek. Kinderen jonger dan 12 jaar krijgen die uitnodiging niet maar kunnen zelf via een vertegenwoordiger vragen om gehoord te worden. Kinderen kunnen dus wel ‘gehoord’ worden, maar het is de rechter die beslist ‘in het belang van het kind’.
Wat kunnen de grootouders doen
Volgens het Burgerlijk Wetboek (art. 375bis) hebben grootouders recht op contact met hun kleinkinderen (omgangsrecht). De wetgever gaat ervan uit dat de omgangsregeling in onderling akkoord wordt vastgelegd. Indien dat niet lukt, kunnen grootouders een beroep doen op de Familierechtbank om zo het omgangsrecht af te dwingen. Uit statistieken blijkt dat jaarlijks meer dan 600 grootouders een rechtszaak starten om omgangsrecht met hun kleinkind te verzekeren.
Vanzelfsprekend komt zo’n afgedwongen omgangsregeling de onderlinge relaties niet ten goede. In het belang van de kinderen moet er net aan conflictbeheersing gedaan worden. Men zoekt dus beter eerst naar een overeenkomst buiten de rechtbank. Het inschakelen van een familiaal bemiddelaar biedt hier een oplossing.
Wat kan de bemiddelaar doen
Wanneer ik met ouders de verblijfsregeling van de kinderen bespreek, haal ik als bemiddelaar ook de omgang met oma’s en opa’s aan. Ik wijs hierbij op het belang van het contact tussen kleinkinderen en grootouders. Maar soms is er meer nodig. Een gespannen situatie tussen ouder(s) en grootouders kan dan via bemiddeling ontmijnd worden. Bemiddeling zou steevast de eerste stap moeten zijn in conflicten tussen ouder(s) en grootouders, alvorens iemand naar de rechtbank stapt. Dat is zeker in het belang van de kinderen want procederen is een lange lijdensweg voor iedereen…
Wilt u meer informatie? Maak dan gerust een afspraak of neem contact op via het invulformulier. Ik help u graag verder.
