In het vorige artikel ‘Grijze scheidingen nemen toe’ hadden we het over het feit dat steeds meer koppels van 65 jaar of ouder uit elkaar gaan. Uiteraard heeft een echtscheiding op latere leeftijd gevolgen voor het pensioen. Knack-redacteur Ewald Pironet pluist een en ander uit (Knack 15/02/23):
Minimumpensioen
Een huisvrouw of -man komt vaak niet in aanmerking voor een minimumpensioen. Om daarop recht te hebben moet u een loopbaan hebben gehad die minstens gelijk is aan twee derde van een volledige loopbaan, dat is dus 30 jaar, tenminste als u werknemer of zelfstandige was. Voor ambtenaren is dat nu 20 jaar, maar er zijn plannen om dat te verhogen tot 30 jaar. Het minimumpensioen voor een alleenstaande bedraagt afgerond 1640 euro bruto of 1580 euro netto per maand, tenminste als u een volledige loopbaan hebt gewerkt, dus 45 jaar aan de slag was. Hebt u minder lang gewerkt, wordt het bedrag minder. De berekeningen zijn behoorlijk ingewikkeld en er zijn nogal wat regeltjes en uitzonderingen, maar alle informatie vindt u op sfpd.fgov.be.
Echtscheidingspensioen
U komt alleen maar in aanmerking voor een echtscheidingspensioen als u wettelijk gehuwd was. Over het algemeen kan worden gesteld dat als tweeverdieners uit elkaar gaan, er meestal geen echtscheidingspensioen zal worden uitgekeerd. Want wie werkt, bouwt zelf een pensioen op. Maar vaak gaat een van beide partners tijdens het huwelijk minder of zelfs helemaal niet meer werken om voor de kinderen en het huishouden te zorgen, met als gevolg dat hij of zij later minder pensioen ontvangt. Om dat (enigszins) te compenseren is er een regeling uitgewerkt: misschien komt u in aanmerking voor een echtscheidingspensioen, officieel ‘een pensioen als uit de echt gescheiden partner’. In België hebben zo’n 159.000 mensen zo’n echtscheidingspensioen, 33.000 mannen (21 procent) en 126.000 vrouwen (79 procent).
Om zo’n echtscheidingspensioen te krijgen, moet er wel aan een aantal voorwaarden voldaan zijn. U komt er alleen maar voor in aanmerking als u wettelijk gehuwd was. Dus samenwonenden die scheiden krijgen geen echtscheidingspensioen.
Nog belangrijk is het statuut van uw ex-partner. Was uw partner werknemer of zelfstandige, dan maakt u kans op een echtscheidingspensioen. Maar was uw ex-partner ambtenaar dan komt u niet in aanmerking voor het echtscheidingspensioen: het pensioen van een ambtenaar is altijd een individueel pensioen, het is een ‘persoonlijk recht’ dat niet overdraagbaar is.
En nog iets wat belangrijk is: als u scheidt vóór uw pensionering, onderzoekt de Rijksdienst voor Pensioenen automatisch of u in aanmerking komt voor een echtscheidingspensioen en hoeft u dat pensioen dus niet zelf aan te vragen. Als u scheidt na uw pensioen moet u het echtscheidingspensioen zelf aanvragen bij de Rijksdienst voor Pensioenen.
Cijferwerk
Op welk bedrag mag u rekenen dankzij het echtscheidingspensioen, dat boven op uw wettelijk pensioen wordt uitbetaald? Daar komt enig cijferwerk aan te pas. Voor de jaren tijdens de huwelijksperiode wordt het pensioen berekend op basis van de loopbaan van uw ex-huwelijkspartner, alsof u zelf die activiteit uitgeoefend hebt. Daarvoor wordt 62,5 procent van de lonen van uw ex-huwelijkspartner genomen. Van dat bedrag wordt het loon dat u eventueel zelf ontving in dat jaar afgetrokken. Was uw ex-partner ambtenaar dan komt u niet in aanmerking voor het echtscheidingspensioen. Is uw eigen loon gelijk aan of hoger dan 62,5 procent van het loon van uw ex-huwelijkspartner? Dan komt u niet in aanmerking voor een echtscheidingspensioen. Is uw eigen loon lager dan 62,5 procent van het loon van uw ex-huwelijkspartner, dan hebt u wel recht op een echtscheidingspensioen.
Spaarpotje
Er zijn nog een aantal zaken goed om te weten. Uw echtscheidingspensioen heeft bijvoorbeeld geen enkele invloed op het pensioen van uw ex-partner, die blijft dus evenveel pensioen ontvangen. Als uw ex-partner opnieuw trouwt, loopt uw echtscheidingspensioen gewoon door, er verandert niets. Ook als de ex-partner sterft, verandert er voor u niets.
Uw echtscheidingspensioen stopt wel als u officieel opnieuw in het huwelijk treedt. Daarom kan het vanuit financieel oogpunt belangrijk zijn dat u niet officieel trouwt, maar wettelijk of feitelijk gaat samenwonen, want dan blijft u gewoon uw echtscheidingspensioen ontvangen.
U krijgt pas uw echtscheidingspensioen als u zelf de pensioengerechtigde leeftijd hebt bereikt, de leeftijd van uw ex-partner is van geen belang. Uw echtscheidingspensioen stopt als u officieel opnieuw in het huwelijk treedt.
Wat als uw ex-partner ambtenaar was? Zoals gezegd komt u dan niet in aanmerking voor een echtscheidingspensioen. U kunt dan wel bij de echtscheiding en de verdeling van het vermogen het pensioen ter sprake brengen en proberen een regeling te vinden voor een onderhoudsbijdrage om het verloren pensioen omdat u huisvrouw of -man was te compenseren.
Als uw ex-partner werknemer of zelfstandige was, kan het interessant zijn dat u ook kijkt of hij of zij een aanvullend pensioen heeft (ambtenaren kunnen deze tweede pensioenpijler niet opbouwen). Als uw ex-partner een aanvullend pensioen heeft, kan u proberen om dat spaarpotje te betrekken bij de verdeling van het vermogen. Dat is niet altijd even eenvoudig en voor alle details kunt u bijvoorbeeld terecht in het boek ‘Investeren in de derde helft van je leven’.
Nog op te merken is dat als u 65-plusser bent en u minder krijgt dan afgerond 1460 euro er de inkomensgarantie voor ouderen (IGO) bestaat. De IGO vult uw bestaansmiddelen aan tot 1460 euro. U hoeft dat niet aan te vragen, bij uw pensionering wordt automatisch onderzocht of u ervoor in aanmerking komt. Alle informatie vindt op sfpd.fgov.be. Zo’n 107.000 Belgen ontvangen een IGO, 37.000 mannen en 70.000 vrouwen.
Bron
Michaël Van Droogenbroeck en Ewald Pironet, Investeren in de derde helft van je leven. Uitgeverij Lannoo, 375 blz., 24,99 euro
