De kracht van een scheidingsritueel
In deze vreemde tijden besteden we aandacht aan een positief scheidingsverhaal. Het is het verhaal van Pegie Meeusen, de eerste persoon in Vlaanderen die een scheidingsritueel aanvroeg bij het Huis van de Mens. Ze deed dit vijf jaar na haar scheiding omdat ze er nood aan had om samen met haar ex-man en haar zoon de mooie jaren die ze samen beleefd hadden, te herdenken.
Hieronder kunt u er alles over lezen in een artikel van Elke Lahousse in Knack Weekend (11/03/20).
Een cadeau voor mezelf en mijn ex
‘Uiteraard is scheiden in de eerste plaats pijnlijk. Er komt woede, ongeloof en verdriet bij kijken. Ook ik ben door die fase gegaan. Ik heb tranen gelaten. Ik ben boos geweest, en ik heb heel lang therapie gevolgd. Maar eens die rauwe emoties verwerkt waren en ik een goede verstandhouding met mijn ex had opgebouwd, kreeg ik weer ruimte voor mezelf en stelde ik vast dat er toch nog een puzzelstukje ontbrak. Ik kon er niet precies de vinger op leggen, maar ik miste iets. Ik had het vooral moeilijk met het feit dat ik geen connectie meer voelde met mijn oude ik, met al de jaren vóór mijn scheiding. Het voelde alsof het hoofdstuk over mijn relatie en mijn huwelijk een eiland had gevormd dat los was komen te liggen van de rest. Ik zag dat eiland liggen, ik kon er dingen over vertellen en had er beelden bij, maar de gevoelsmatige connectie was verdwenen. Voor een deel deed ik dat uit zelfbescherming. Ik had mijn verleden in een potje gestoken en misschien iets te lang achteraan in de diepvries laten staan. Bovendien werd kort na de breuk mijn vader ernstig ziek. Hij overleed twee zware jaren later. Ik ging ook nog eens door een turbulente werkperiode, met uiteindelijk een burn-out als gevolg. Ik had enkele woelige jaren achter de rug, maar toch vond ik het vreemd, gevoelsmens als ik ben, dat ik geen emoties meer voelde bij het verhaal van mijn huwelijk en de man met wie ik 22 jaar mijn leven had gedeeld.
Toen ik van een coach de opdracht kreeg om een tijdslijn op te stellen met alle zelfgekozen en opgelegde keuzes die ik in mijn leven al had gemaakt, kwam het plots allemaal terug. Terwijl ik neerschreef hoe ik heel jong heel bewust voor die ene man had gekozen, voor het leven dat we samen zouden delen en het kind dat we wilden krijgen, werd ik overspoeld door emoties. Oude beelden en herinneringen kregen weer klank en kleur. Het potje uit de diepvries was ontdooid. Dat deed deugd, want op den duur ga je denken dat je je dingen hebt ingebeeld. Maar het was echt geweest, en mooi, en ik was erg ontroerd dat ik dat allemaal weer kon voelen. Tegelijk had ik geen spijt of boosheid meer over de breuk. Ik voelde mijn verleden weer samenvallen met het nu en wist: hier wil ik iets mee doen. Vijf jaar na de scheiding wilde ik erkenning geven aan wat geweest was en uitspreken wat ik voelde, niet zomaar tegen vriendinnen of een therapeut, maar tegen mijn ex-partner en onze zoon. Zo zit ik in elkaar. Ik vind zelfzorg erg belangrijk en dit had ik nodig voor mijn emotionele welzijn. De enige vraag was: hoe?’
Geen dolfijnenmuziek
‘Ik begon te googelen en kwam terecht op de website scheidingsritueel.be, een initiatief van deMens.nu, een vrijzinnige humanistische vereniging. Meteen ging er een lampje aan in mijn hoofd: er bleek een woord en een vorm te bestaan voor wat ik in gedachten had. Ik nam contact op met Maarten Peeraer, consulent bij het Huis van de Mens, die me meedeelde dat ik de eerste persoon in Vlaanderen was die een intakegesprek aanvroeg om een scheidingsritueel te bespreken. Dat verbaasde me. Ik begrijp dat niet iedereen uitgebreid wil stilstaan bij een scheiding. Bovendien ben je zeker in de beginfase van een breuk vooral met praktische zaken bezig. Ook ik had me aanvankelijk volop gesmeten in het regelen van een scheidingsbemiddelaar en schema’s voor co-ouderschap, omdat het welzijn van mijn zoon mijn prioriteit was. Bovendien kon ik door de ziekte van mijn vader de eerste jaren die ruimte voor mezelf niet echt nemen. Soms kiest het leven zelf wat prioriteit krijgt. Maar nu, vijf jaar later, lagen de kaarten anders. Hoewel onze zoon zijn ouders nooit met borden had zien smijten, wilde ik hem er wel graag aan herinneren dat zijn moeder en vader samen een heel mooie tijd hadden gehad. Ik wilde mijn ex vertellen dat ik oké was nu en dat ik hem het beste wenste voor de toekomst. Dat bleek volgens mijn consulent precies de bedoeling te zijn van zo’n scheidingsritueel. Ik was een ideale kandidaat voor het concept.
Bij het woord ‘ritueel’ denken veel mensen aan zweverige toestanden met dolfijnenmuziek, bomen knuffelen of ronddansen in een wit gewaad. Een scheidingsritueel ziet er helemaal anders uit. Het is ook geen viering van je falen. Het valt meer te vergelijken met een geboorte of afscheidsviering. Op een begrafenis vier je ook niet dat je blij bent dat iemand overleden is, maar herdenk je fijne momenten die je met die persoon hebt gedeeld.
Ik kreeg het advies om neer te schrijven wat ik van zo’n scheidingsritueel verwachtte, want er is geen kant-en-klare handleiding voor. Je maakt ervan wat je zelf wilt. Ik besloot dat ik een brief wilde voorlezen aan mijn ex en mijn zoon. Daarnaast wilde ik graag een symbool als herinnering aan die dag, dus liet ik bij een juwelenontwerper een ring maken uit het oude zilver van mijn trouwring waar nieuw zilver aan werd toegevoegd. Waar het oude en nieuwe zilver elkaar overlappen liet ik langs de binnenkant de naam van ons kind graveren, hij is de verbinding tussen vroeger en nu. Die ring ben ik samen met mijn zoon gaan ophalen en met het juweel in de hand lichtte ik mijn ex-man in over mijn idee om een scheidingsritueel te doen. Hij reageerde erg ontroerd en stemde in, wat het gedroomde scenario was. Ik voelde meteen mijn energiepeil stijgen en we prikten een datum. ‘Het lijkt wel of je een huwelijk aan het voorbereiden bent’, zei een vriendin, die opmerkte hoe enthousiast ik werd van het hele vooruitzicht.’
Cava en knuffels
‘Een week later zat mijn ex toch met enkele vragen en bedenkingen: wat verwachtte ik precies van hem? Zouden er geen erge dingen verteld worden? Moest onze zoon hier wel bij zijn? Toen ik hem liet weten dat het hele gebeuren alleen maar positief ging zijn, vond hij dat vreemd. Dat vond ik niet onbegrijpelijk en misschien ook typerend voor het beeld dat ex-partners vaak hebben van elkaar. Na een scheiding heb je nog wel beleefd contact met je ex, zeker als er kinderen zijn, maar je deelt geen echte ervaringen en gevoelens meer. Je evolueert elk apart verder als mens en bent niet meer op de hoogte van de evolutie die de ander doormaakt. Dat ik geen vragen meer had, verbaasde mijn ex. Ik had een hele reis afgelegd en stond nu in een station waar hij geen weet van had.
De dag van het scheidingsritueel had ik een heel licht gevoel. Ik had een blauwe zijden jurk aangetrokken en wandelde samen met mijn zoon en ex-man te voet naar het kantoor van consulent Maarten, die een gezellige zitruimte heeft. We wilden geen speciale locatie voor dit moment, geen muziek, toeters of bellen. We hadden gewoon onze woorden voor elkaar klaar. Ik vertelde mijn ex en zoon over de momenten samen die ik heel mooi had gevonden en waar ik vandaag stond in het leven. Het deed ook deugd om even stil te staan bij onze verbintenis als ouders, want ook al leeft onze zoon nu in twee gezinnen, mijn ex-man en ik blijven toch voor altijd zijn moeder en vader. ‘Ik wist dat jij dit heel goed ging doen’, begon mijn ex zijn verhaal, waarna hij nog meer mooie dingen vertelde. Ook onze zoon, die niets had voorbereid, wilde zijn zegje doen. Het liet me allemaal niet onbewogen, tranen en dikke knuffels volgden. Ik wist dat het een emotionele dag zou worden, maar dit was wat mijn hart nodig had.
Het hele gebeuren duurde een uurtje en nadien gingen we nog naar een cafeetje voor taart en cava. Er is niet uren nagepraat, maar ik was heel trots op mezelf, blij dat ik had kunnen delen waar ik de afgelopen jaren mee had gezeten. Zo’n scheidingsritueel bleek een cadeau voor mezelf, maar ook voor mijn zoon en mijn ex. Mijn ex-partner en ik kregen daardoor weer écht contact met elkaar. De vooroordelen die we misschien nog hadden over elkaar verdwenen. Verdriet en schuldgevoelens hadden plaatsgemaakt voor een nieuwe verbinding.
Vandaag, bijna twee jaar na het scheidingsritueel, verloopt onze communicatie vlotter omdat er geen ruis meer op de lijn zit. Zelf heb ik kracht en energie gehaald uit de hele ervaring die me als mens heeft doen groeien. Ik heb niet langer het gevoel dat er een oude en nieuwe ik bestaat. Ik ben gewoon ik, met mijn verleden, uitkijkend naar de toekomst.’
Wie meer wil weten over scheidingsrituelen, kan terecht bij scheidingsritueel.be
