Kinderen zijn geen postduiven
Uit een praktijkonderzoek van KAJ (Visie 11/01/19) blijkt dat kinderen van gescheiden ouders te vaak in de kou blijven staan. Ze zouden met heel wat vragen blijven zitten, ook jaren na de scheiding. De jongerenbeweging wil daarom aanbevelingen doen voor scholen en het gerecht.
Praktijkonderzoek
In 2017 gingen meer dan twintigduizend getrouwde koppels uit elkaar. Daarbovenop komen ook nog de relatiebreuken bij niet gehuwde koppels, die dus niet geregistreerd zijn. Uit een praktijkonderzoek van KAJ blijkt dat kinderen en jongeren bij een scheiding van hun ouders met veel vragen blijven zitten en niet altijd over de scheiding durven te praten.
Jongeren als postduif
Het probleem zit vaak bij de communicatie. Enerzijds gaat het dan om de communicatie tussen kinderen en ouders. Zij zouden moeten kunnen samenzitten om schoolresultaten, hobby’s, vakantieregelingen… te bespreken. Anderzijds moet er ook communicatie tussen ouders onderling mogelijk zijn. Kinderen vinden het verschrikkelijk om als postduif tussen hun ouders te fungeren en dus steeds boodschappen van de ene naar de andere over te brengen. Bovendien is er bij jongeren ook het gevoel dat ze niet gehoord worden. Alles wordt boven hun hoofd beslist en blijft dan zo, ook al worden ze ouder en verandert hun situatie.
Kinderrechtencommissaris
Kinderrechtencommissaris Bruno Vanobbergen ontvangt elk jaar zo een 300 vragen van kinderen van gescheiden ouders. Hij (h)erkent het probleem maar stelt vast dat er wel enige verbetering merkbaar is. Sinds 2014 worden jongeren ouder dat 12 jaar automatisch uitgenodigd bij de familierechter. Zij kunnen daar hun verhaal doen. In de praktijk blijkt wel dat er een groot verschil in aanpak is tussen rechters onderling. Niet alle rechters kunnen even goed met kinderen praten en ook de locatie kan intimiderend werken. Daarom kiezen sommige familierechters om het gesprek in de school van het kind te voeren.
Bemiddeling
Vanobbergen raadt ouders bij een echtscheiding aan om absoluut juridische conflicten te vermijden. Hij breekt daarom een lans voor bemiddeling. Hij zweert bij het samen opstellen van een ouderschapsplan. Dat is een plan waarin alle niet-juridische aspecten met betrekking tot de zorg en opvoeding van de kinderen wordt afgesproken. Het is een instrument om na te denken hoe ouders na de scheiding het ouderschap samen vorm kunnen geven. In mijn bemiddelingspraktijk begeleid ik ouders onder meer in het maken van een ouderschapsplan op maat van hun kinderen. Meer hierover in ‘Ouderschapsplan verplicht bij scheiding? Ik beklemtoon ook het belang van een dynamisch plan, een ‘meegroeiplan’ (lees ook: Ouderschaps plan wijzigen, kan dat?) waarbij het ouderschapsplan ‘meegroeit’ of verandert naargelang de leeftijd, de wensen en behoeften van de kinderen.
Villa Pinedo
KAJ ziet hun onderzoek als een eerste stap in een groter traject. Ze willen nog meer jongeren bevragen en dan kijken welke acties ze kunnen ondernemen. De jongerenorganisatie hoopt enkele aanbevelingen voor scholen en het gerecht te kunnen doen. Maar zo ver is het nog niet.
Misschien kan het buddy-project van Villa Pinedo voor KAJ wel een inspiratiebron zijn? Kinderen van gescheiden ouders kunnen hun verhaal kwijt, hun gevoelens uiten of tips vragen aan iemand die hetzelfde meemaakte. Dat kan via Villa Pinedo en het online buddy-project. Meer hierover leest u in ‘Al 800 kinderen van gescheiden ouders kregen een buddy’