Kinderen in scheiding hebben een netwerk nodig
Bij een scheiding valt de wereld van kinderen in twee helften uit elkaar. Hun veilige en vertrouwde omgeving staat op zijn kop. Twee basisbehoeften, veiligheid en vertrouwen, staan tijdelijk onder druk. Zowel een ‘vlotte’ als een ‘vechtscheiding’ heeft effect op kinderen. Het is goed dat hun omgeving dan extra beschermjassen* biedt.
Signalen
Alle kinderen gaan bij een scheiding door een aanpassingsperiode, een soort rouwproces, dat volgens onderzoek gemiddeld 2 à 3 jaar kan duren. De ontwikkeling van kinderen staat onder druk omdat hun voorspelbare en veilige context (structuur en stabiliteit) grotendeels wegvalt. Kinderen vertellen zelden rechtstreeks wat hen hindert. Ze laten dit eerder zien door signalen. Die signalen zijn divers. Zo kan een kind plots agressiever of stiller zijn (gedrag), heel kwetsbaar zijn, snel huilen (emotie), klagen over hoofd- of buikpijn zonder dat er een fysieke oorzaak is (lichamelijk), zich moeilijk kunnen concentreren en minder goede schoolresultaten halen (leren en concentratie).
De signalen bij jonge kinderen zijn uiteraard anders dan bij oudere kinderen. Zo merkt men bij peuters en kleuters vaker scheidingsangst op als ze achtergelaten worden door een van de ouders. Een tienjarige daarentegen zal zich veeleer zorgen maken om praktische zaken, zoals ‘Zal ik bij wisselmomenten wel op tijd op de training raken?’.
De signalen die kinderen uitzenden, moeten niet per se als negatief beschouwd worden. Signaalgedrag is normaal en heeft ook iets positiefs. Het is een vraag van het kind: geef mij wat ik nodig heb, ik kan het niet goed alleen aan. Het is dan vooral belangrijk om die signalen op te pikken én er iets mee te doen.
Beschermjassen
Natuurlijk kunnen ouders zelf heel wat doen, maar vaak worden zij zozeer opgeslorpt door alle (relationele) beslommeringen dat ze hun kinderen niet altijd kunnen bieden wat ze nodig hebben. Het is dan goed dat de omgeving rondom de kinderen extra ‘beschermjassen’ biedt. Onderzoek toonde aan dat kinderen die in die moeilijke aanpassingsperiode kunnen terugvallen op een ‘netwerk’, sneller een nieuw evenwicht vinden. Iedereen in de omgeving van het kind kan optreden als ‘beschermjas’. De steun van een informeel netwerk, zoals familie en vrienden, is van groot belang. Daarnaast kan ook een leerkracht, een leerlingbegeleider, een buurman of -vrouw (Lees ook: Ook oom of buur kan kind door scheiding helpen), een coach van een sportclub, leid(st)er van de jeugdbeweging, een bemiddelaar (zie ook: Wat een bemiddelaar voor je kind kan doen)… een rol spelen. In een volgend artikel ga ik verder in op deze beschermjassen.
*De term ’beschermjassen’ is ontleend aan Kitlyn Tjin A Djie in het kader van steun die migrantenfamilies kunnen gebruiken bij inburgering in hun nieuwe omgeving. Beschermjassen helpen om veiligheid en verbinding te realiseren voor personen die zich in een faseovergang bevinden. (www.beschermjassen.nl)
Bron:
Studiedag ‘Gezinstransities vanuit het perspectief van kinderen’ Ucsia Antwerpen (2015)
Rapport ‘Awel, ik ben in de war door de scheiding van mijn ouders.’ C. Wiewauters en K. Emmery (2016)
Wilt u meer informatie? Maak dan gerust een afspraak of neem contact op via het invulformulier. Ik help u graag verder.
