Ouderschap eindigt niet als relatie stopt
In De Bond (juli 2018) belicht An Candaele de opinie van De Gezinsbond over het invoeren van een verplicht ouderschapsplan bij scheiding.
Voer ouderschapsplan in bij alle vormen van scheiding
Bij een scheiding worden de behoeften van kinderen soms uit het oog verloren. De Gezinsbond pleit voor een verplicht ouderschapsplan. Dat moet toekomstige ex-partners ertoe aanzetten afspraken te maken over hoe ze samen ouder zullen blijven.
Bij echtscheiding met onderlinge toestemming moeten ex-partners nu al afspraken op papier zetten over onder andere gezagsregeling, het verblijf en de kosten van de kinderen. Kinderen hebben echter nog andere behoeften en de verplichting geldt alleen voor gehuwden die in onderlinge toestemming scheiden. De Gezinsbond wil dat alle ouders die scheiden zo’n plan opmaken én dat het inhoudelijk uitgebreid wordt. Afspraken over informatie-uitwisseling, verdeling van zorg- en opvoedtaken, gezag over de kinderen, beheer van hun goederen, onderhoudsbijdragen, verblijfsregeling en recht op contact verdienen een plaats in het ouderschapsplan.
Ouder blijf je samen
De Gezinsbond wil dat ook kinderen gehoord worden bij het opstellen van het ouderschapsplan. Daarnaast zijn afspraken nodig over hoe de regeling kan aangepast worden aan de veranderende leeftijd en behoeften van de kinderen. Een soort meegroeiplan dus, met een clausule dat ieder dispuut over het plan wordt besproken bij een bemiddelaar voor er eventueel naar de rechter wordt gestapt. Het plan is niet bedoeld om scheidingsprocedures moeilijker te maken, mensen moeten de vrije keuze hebben om de relatie te beëindigen. Leven in een gezin waar constant conflicten zijn, kan voor een kind erger zijn dan een scheiding. Maar nooit mag vergeten worden dat het ouderschap niet eindigt en je altijd samen ouder zal blijven. (An Candaele)
Tot nu bestaat het verplichte ouderschapsplan in België nog niet. Er is enkel een wetsvoorstel hierover, zoals u kon lezen in een vorig artikel Ouderschapsplan verplicht bij scheiding?
Zo een ouderschapsplan is in België tot nu toe dus juridisch niet afdwingbaar, het is (slechts) een moreel engagement dat ouders aangaan in het belang van hun kinderen.
Het opstellen van zo’n plan is overigens niet altijd evident, zeker niet als het om een vechtscheiding gaat. Naast het informeren en bemiddelen bij de opstelling van een ouderschapsovereenkomst kan de scheidingsbemiddelaar (als professional) ook een grote hulp betekenen bij het onderhandelen van een ouderschapsplan. De bemiddelaar helpt om de gekwetste gevoelens opzij te schuiven en het belang van het kind voorop te stellen.
In mijn praktijk beklemtoon ik overigens ook het belang van een dynamisch plan, een ‘meegroeiplan’ (lees ook: Ouderschapsplan wijzigen, kan dat?) waarbij het ouderschapsplan ‘meegroeit’ of verandert naargelang de leeftijd, de wensen en behoeften van de kinderen. Het is dus ook belangrijk dat kinderen hier echt ‘gehoord’ worden. Lees ook: Scheiding…ook kinderen willen gehoord worden.
Kortom, door een ouderschapsplan op te stellen kunnen scheidende ouders een aantal mogelijke conflicten vermijden omdat ze vooraf duidelijke afspraken op papier zetten. Bovendien is het eenvoudiger, sneller en goedkoper om zelf tot een compromis te komen zonder tussenkomst van de rechtbank. Dat is positief, maar een pijnpunt blijft: de wetgever kan ouders wel verplichten om een ouderschapsplan op te stellen maar wat als ze het niet naleven?