De kinderen maximaal beschermen
‘Kan ik binnen een nieuw samengesteld gezin mijn hele vermogen nalaten aan mijn kinderen uit een vorige relatie en dit ten nadele van mijn nieuwe partner?’. Dat is een veel gehoorde vraag bij partners zonder gemeenschappelijke kinderen of bij mensen die al oudere kinderen hebben wanneer ze een nieuwe relatie aangaan.
Er zijn inderdaad een aantal manieren om de kinderen maximaal te beschermen.
Niet trouwen
Zolang een (nieuw) paar feitelijk of wettelijk samenwoont, is er geen probleem. Feitelijke samenwoners erven nooit automatisch van elkaar. Wettelijke samenwoners hebben een beperkt wettelijk erfrecht, ze erven het vruchtgebruik op de gezinswoning en de inboedel. Maar ze zijn geen beschermde erfgenaam. In een testament kan dus heel eenvoudig dat vruchtgebruik ontnomen worden. Pittig detail: wie zo een testament opstelt, hoeft zijn/haar partner daarover niet in te lichten.
Als u echter helemaal niets aan uw partner wilt nalaten, kunt u beter niet trouwen want dat maakt alles wat moeilijker. Met een huwelijk maakt u immers van uw partner een beschermde erfgenaam die niet volledig onterfd kan worden.
Wettelijke bescherming van de kinderen
Als u getrouwd bent, dan is uw partner een beschermde erfgenaam en krijgt hij/zij in principe het vruchtgebruik over uw hele erfenis. Uw kinderen erven dan binnen het nieuw samengesteld gezin alleen de blote eigendom en moeten wachten tot hun stiefouder/plusouder overleden is om uw nalatenschap volledig te erven.
Dat gedeelde eigendomsbezit tussen de kinderen en hun stiefouder/plusouder leidt wel eens tot spanningen. Daarom heeft men in de wet een bescherming ingebouwd voor de kinderen: ze kunnen de omzetting van het vruchtgebruik van de stiefouder/plusouder vragen. Het vruchtgebruik omzetten betekent dat de kinderen het vruchtgebruik afkopen, ze betalen er dus een vergoeding voor.
Hoe hoog die vergoeding is, hangt af van de leeftijd van de stiefouder/plusouder: hoe jonger, hoe hoger de levensverwachting en dus ook hoe hoger de vergoeding zal zijn. Dat bedrag kan dus aanzienlijk oplopen als de stiefouder/plusouder niet veel ouder is dan uw kinderen….Maar de wet heeft hier een vangnet ingebouwd: voor de berekening van het vruchtgebruik wordt de stiefouder geacht minstens 20 jaar ouder te zijn dan het oudste kind uit de vorige relatie. Ook wel belangrijk om te weten: die omzetting kan enkel gebeuren als de langstlevende partner ermee instemt.
Dankzij het nieuwe erfrecht (dat op dit moment nog geen definitieve wet is) zal het vruchtgebruik makkelijker worden omgezet op het ogenblik dat de kinderen binnen een nieuw samengesteld gezin en hun stiefouder/plusouder dat vragen. Volgens prof. Casman ‘zal de omzetting op eerste verzoek gebeuren, wat betekent dat de rechter niet langer een afweging van de belangen moet maken en altijd de omzetting moet toestaan’. Het betekent echter niet dat de kinderen hun stiefouder/plusouder zomaar ineens op straat kunnen zetten, want de stiefouder/plusouder behoudt een vetorecht voor de omzetting.
Uw partner onterven
Als u getrouwd bent, dan is uw partner een beschermde erfgenaam en krijgt hij/zij in principe het vruchtgebruik over uw hele erfenis. U kunt dat vruchtgebruikrecht wel herleiden tot een kleiner deel. Maar uw partner zal minimaal het vruchtgebruik over de helft van uw nalatenschap, en zeker het vruchtgebruik over de gezinswoning en de inboedel erven. Indien u dat niet wilt, is er ook nog de Valkeniers-clausule die u in uw huwelijkscontract kan opnemen. Daarmee kunt u in overleg met uw partner, elkaars rechten in de nalatenschap beperken. Maar die clausule slaat nooit op het vruchtgebruik op de gezinswoning en de inboedel.
Adoptie
Denk goed na voor u als plusouder uw stiefkinderen adopteert. Een adoptie kan nooit ongedaan gemaakt worden. Dat kan problemen geven als de relatie met de biologische ouder spaak loopt.
Bron: De Tijd Netto (april 2017)
Wilt u meer informatie? Maak dan gerust een afspraak of neem contact op via het invulformulier. Ik help u graag verder.
