Mag mijn kind zelf bepalen bij wie het gaat wonen na een scheiding?
Als bemiddelaar krijg ik die vraag vaak te horen. Niet alleen wanneer ouders scheiden maar ook later wanneer kinderen graag iets willen wijzigen aan de verblijfsregeling, stelt zich dit probleem. Uit het vorig artikel Scheiding…ook kinderen willen gehoord worden blijkt ook dat kinderen vooral willen GEHOORD worden wanneer er regelingen over/voor hen worden getroffen.
Ouders beslissen
Kinderen staan tot 18 jaar onder het ouderlijk gezag van hun ouders, ongeacht of hun ouders gescheiden zijn of niet. Ook wanneer ouders uit elkaar gaan, blijven zij het ouderlijk gezag gezamenlijk uitoefenen en beslissen dus samen waar de kinderen zullen verblijven. Veel ouders houden rekening met de mening van hun kinderen als ze dergelijke ingrijpende beslissingen moeten nemen.
Maar dat is niet altijd zo. Soms komen ouders niet tot een akkoord. Ouders hoeven in dat geval niet meteen te opteren voor een procedure bij de rechtbank. Ze kunnen ook via bemiddeling tot een oplossing komen. De familiaal bemiddelaar luistert als onafhankelijke derde naar beide partijen. Ook het kind zelf kan gehoord worden en met zijn/haar mening kan wel degelijk rekening gehouden worden.
De rechter beslist…
Wanneer ouders niet tot een akkoord komen, zelfs niet met hulp van een bemiddelaar, kan alleen een familierechter beslissen over de verblijfsregeling van de kinderen. De rechter beluistert de argumenten van beide partijen. Kinderen van 12 jaar of ouder worden steeds gehoord. De rechter is verplicht hen uit te nodigen. Kinderen jonger dan 12 jaar krijgen geen uitnodiging maar kunnen op eigen verzoek wel gehoord worden.
Hoorrecht
Wanneer ouders scheiden, dan is de familierechter verplicht om kinderen van 12 jaar of ouder uit te nodigen voor een gesprek. De rechter moet dus luisteren naar de kinderen voordat hij of zij een beslissing neemt. Kinderen mogen zo een gesprek weigeren maar het is wel hun enige kans om hun mening rechtstreeks aan de rechter te geven en dus gehoord te worden (hoorrecht).
Uitnodiging op kindermaat
Kinderen die in een rechtszaak gehoord moeten worden, krijgen een oproepingsbrief om hen te informeren. In de brief legt de rechter uit wat hij/zij van de minderjarige verwacht en wat de bedoeling van het gesprek is. De rechter maakt duidelijk dat er rekening wordt gehouden met de mening en het verhaal van de minderjarige. Daarnaast staat ook duidelijk vermeld dat het gesprek niet verplicht is en dat de jongere het verslag van het gesprek mag nalezen en eventueel nog mag wijzigen. Lees ook Hoorrecht voor kinderen bij echtscheiding
Positie minderjarigen bij scheiding
Al bij al hebben minderjarige kinderen een zwakke positie wanneer hun ouders uit elkaar gaan. Ouders hoeven geen rekening te houden met hun mening (maar doen het vaak gelukkig wel) bij het opstellen van een regeling. Komen ouders niet overeen, dan beslist de familierechter. Kinderen vanaf 12 jaar zullen gehoord worden, maar de uiteindelijke beslissing ligt bij de rechter. Kinderen kunnen zelf geen juridische procedure opstarten om een bepaalde beslissing te bekomen en ze kunnen niet in beroep gaan tegen een beslissing waarmee ze het niet eens zijn.
Afgezien van discussies over de verblijfsregeling van de kinderen, is er vaak ook onenigheid over de schoolkeuze. Meer hierover in Discussies over schoolkeuze.