Een echtscheiding is geen win-for-life
Een ex die aan de haal gaat met een groot stuk van het vermogen…in de Angelsaksische landen is het eerder de regel, maar in ons land gelukkig uitzonderlijk. Rijk trouwen is in België geen garantie voor een levenslange luxe. Petra De Rouck schreef er in De Tijd/Netto (6/12/19) een artikel over. Hieronder volgt een ingekorte versie.
Gefortuneerde echtscheiding
Met 38 miljard dollar voor zijn ex-vrouw tekende Amazon-oprichter Jeff Bezos in het voorjaar de duurste echtscheiding ooit. Dat bedrag viel al bij al nog mee want zijn ex had na een kwarteeuw huwelijk in gemeenschap van goederen de helft van het vermogen van de rijkste man te wereld kunnen opeisen.
In België zijn echtscheidingen waarbij een partner de helft van zijn vermogen moet afstaan of maandelijks duizenden euro’s onderhoudsgeld moet betalen een uitzondering. Hier heerst immers eerder een consensusmodel en kan er contractueel ook veel meer vooraf geregeld worden.
Duidelijke afspraken
De basis voor de verdeling bij een echtscheiding wordt in het huwelijkscontract vastgelegd. Het gekozen huwelijksvermogensstelsel bepaalt welke partner eigenaar is van wat en hoe de inkomsten verdeeld worden. De juiste clausules kunnen pas gekozen worden als iedereen zich terdege bewust is van de gevolgen. De regels voor de ultrarijke Belgen zijn niet anders dan voor de andere Belgen, maar hun situatie is vaak complexer: dikwijls zit er een groot deel van hun vermogen in bedrijven of structuren en zijn er bezittingen in het buitenland. In vermogende families spelen ook meer belangen dan die van het koppel alleen. Vaak is er een verstrengeling van belangen waarin ouders en bij uitbreiding de hele familie veel te zeggen hebben.
Solidariteit
Wie in België geen huwelijkscontract opstelt, is automatisch gehuwd onder het wettelijk stelsel met gemeenschap van aanwinsten. Daarbij zijn onder andere bezittingen van voor het huwelijk, alle schenkingen en erfenissen eigen bezittingen van elke partner. Alle inkomsten na het huwelijk, ook die uit de eigen goederen, behoren tot de gemeenschap: elke partner bezit de helft. Met een huwelijkscontract kan daarvan afgeweken worden.
De vermogende Belg trouwt doorgaans met scheiding van goederen. Dat zit ingebakken in onze cultuur. In dat stelsel heeft elke partner zijn eigen vermogen, bij een relatiebreuk moet niets verdeeld worden. Meestal wordt wel enige solidariteit ingebouwd met een verrekenbeding. Daarin wordt vastgelegd hoe de aangroei van het vermogen tijdens het huwelijk bij een echtscheiding tussen de echtgenoten verrekend kan worden. De notaris die het huwelijkscontract opstelt, is wettelijk verplicht te wijzen op de mogelijkheden van een verrekenbeding.
Maatwerk
Het beste huwelijkscontract bestaat niet, het is altijd maatwerk. In een mensenleven kan veel veranderen, het is dus logisch dat het nodig kan zijn om een huwelijkscontract ook tijdens het huwelijk te wijzigen om problemen bij een eventuele scheiding te vermijden.
Verloopt een echtscheiding bij de ultrarijken anders? Gefortuneerden proberen een echtscheiding binnenskamers te regelen. Men wil discretie maar vooral ook de touwtjes in eigen handen houden. Men wil zijn lot niet in de handen van een rechter leggen en tracht via overleg tot een regeling te komen. Men laat zich bijstaan door vertrouwenspersonen en een team van specialisten, zoals fiscalisten, accountants, advocaten, notarissen en private bankers, om de gevolgen op alle vlakken te beperken.
Vechtscheidingen probeert men te vermijden. Een bemiddelde echtscheiding wordt beter verteerd. Men is vaak bereid om meer te geven dan strikt nodig is om zo jarenlange procedures waarbij beide partijen verliezen, te vermijden.
Als de partners er niet in slagen een echtscheiding met onderlinge toestemming uit te werken, zal een rechter eerst de echtscheiding uitspreken. Pas in een volgende fase wordt een notaris aangesteld om het vermogen te verdelen.
Van Dior naar Zara
Behalve de verdeling van de bezittingen moet ook bepaald worden of een partner aanspraak maakt op onderhoudsgeld of een alimentatie. Partneralimentatie is geen win-for-life meer. Sinds de hervorming van het echtscheidingsrecht in 2007 moet de partneralimentatie alleen de behoeftigheid dekken en wordt geen rekening meer gehouden met de levensstandaard. Vandaag zal een rechter oordelen dat iemand die een eigen inkomen kan hebben, in haar of zijn levensonderhoud kan voorzien.
Alleen in uitzonderlijke omstandigheden kan je je op je levensstandaard beroepen. De rechter kan daar bijvoorbeeld mee instemmen bij een echtpaar dat 35 jaar getrouwd was en waarbij de vrouw haar carrière heeft opgegeven voor de opvoeding van de kinderen.
Het voordeel van grote vermogens is dat er meer bouwstenen zijn om een echtscheiding financieel uit te werken. Een groter vermogen biedt de flexibiliteit om tot een nette scheiding te komen maar van een win-for-life is er echt geen sprake meer.
Bron: Netto / De Tijd