Hoe moeten (ex-)partners hun aangifte indienen?
In een vorig artikel Scheiding en belastingen (9/05/22) kwam het indienen van de belastingsbrief van gescheiden koppels na echtscheiding aan bod. Het lijkt eenvoudig: gehuwde of samenwonende partners vullen één gezamenlijke aangifte in, ex-partners doen dat elk apart. Helaas, zo simpel is het niet. Daarom geef ik hieronder het artikel van Johan Rasking in De Standaard van 14/05/22 nog even mee.
Gehuwde of wettelijk samenwonende partners (de fiscus vraagt naar uw status op 1 januari van dit jaar) vullen één gezamenlijke belastingaangifte in, op voorwaarde dat ze in 2021 het volledige kalenderjaar gehuwd of samenwonend zijn geweest. Als het huwelijk of het wettelijke samenwonen pas in de loop van vorig jaar is voltrokken of gestart, moeten de partners dit jaar elk nog een eigen aangifte indienen.
Voor wie feitelijk samenwoont, is de situatie anders. In de ogen van de fiscus zijn dit alleenstaanden – ze moeten elk een eigen aangifte invullen.
Na een echtscheiding of de stopzetting van het wettelijke samenlevingscontract, moeten de ex-partners opnieuw aparte aangiftes indienen – en worden ze individueel belast. Dat geldt vanaf het jaar volgend op de scheiding. Ook hier wordt gekeken naar uw familiale status op 1 januari van dit jaar. Concreet: als u in 2021 officieel bent gescheiden, moet u dit jaar elk een afzonderlijke aangifte indienen; maar als u eind 2021 nog samen was met uw partner en uw relatie pas begin dit jaar is stukgelopen, zult u nog een gezamenlijke aangifte moeten invullen met uw ex-partner.
Feitelijke scheiding
Dat laatste is ook zo wanneer u in de loop van 2021 ‘feitelijk’ bent gescheiden – u woont bijvoorbeeld sinds 1 september niet meer samen – maar de officiële scheiding nog niet is uitgesproken. Bij een feitelijke scheiding worden de belastingplichtigen fiscaal nog als gehuwden (of wettelijk samenwonenden) beschouwd en dus gemeenschappelijk belast – op basis van een gezamenlijke aangifte.
Bij een feitelijke scheiding worden de ex-partners fiscaal nog als gehuwden beschouwd en worden ze dus gemeenschappelijk belast
Maar in de praktijk is het niet vanzelfsprekend dat ex-partners na een feitelijke scheiding nog samen een belastingaangifte opstellen. De FOD Financiën erkent dat en versoepelt vanaf dit jaar de regels om af te wijken van de verplichte gezamenlijke aangifte. Tot nog toe konden de betrokkenen alleen op papier een eigen aangifte invullen – na toestemming door de belastingdienst. Vanaf dit jaar kan dat ook digitaal, via Tax-on-web (de aangiftes worden apart klaargezet als de ex-partners op twee verschillende adressen wonen).
Aparte berekening
Hoe zit het dan met de eindafrekening, het aanslagbiljet dat de FOD Financiën later dit jaar opmaakt? ‘Feitelijk gescheiden partners die een aangifte moeten doen voor het inkomstenjaar waarin de feitelijke scheiding is gebeurd, worden samen belast’, zegt Francis Adyns, woordvoerder van Financiën. ‘Zij ontvangen dus één aanslagbiljet, opgesteld op beide namen, voor het totaal ingekohierde bedrag.’
Maar daar stopt het niet. ‘Bij een teruggave sturen wij, meteen na de verzending van het aanslagbiljet, automatisch een brief met antwoordformulier naar beide ex-partners, waarin wij hun eigen fiscaal aandeel vermelden en hen vragen om het rekeningnummer waarop de vereffening van hun aandeel in de teruggave mag gebeuren. In diezelfde brief bieden we de ex-partners ook de mogelijkheid om te kiezen voor een andere verdeling of om de vereffening over te laten aan een gevolmachtigde, zoals een notaris. We gaan evenwel pas over tot een andere vereffening als we het akkoord hebben van beide ex-partners, dus wanneer beiden in het antwoordformulier voor dezelfde verdeling gekozen hebben. Ook hiervan wordt melding gemaakt in de brief.’
Bron: Belastinggids 2022, De Standaard
