‘De miserietaks voelde heel onrechtvaardig’
‘Onrechtvaardig en niet evident’ zo formuleerde alleenstaande moeder Ellen onlangs haar mening over de ‘miserietaks’ die zij onverwacht moest betalen bij haar scheiding (‘Mijn geld’ in De Standaard). Waar gaat het om?
Na haar scheiding kon Ellen haar ex-partner uitkopen en hun huis dus houden. Maar dat was financieel niet evident. Zij schrok enorm van de ‘miserietaks’ die ze onverwacht moest betalen. Omdat zij haar ex-man uitkocht moest ze immers 1 procent van de geschatte waarde betalen aan de staat. Dat voelde heel onrechtvaardig en kwam boven op alle ellende van de scheiding. Hoe zit dit in elkaar?
Hoeveel kost het om je ex uit het huis te kopen?
Wat moet er gebeuren met de gemeenschappelijke woning bij een scheiding? Het is een vraag die veel ex-partners zich stellen. Vaak koopt de ene partij de andere uit. Maar dat gaat wel gepaard met enkele spelregels en bijkomende kosten. Brecht Coene, specialist bij Spaargids.be en Anne-Sophie Willems, woordvoerder bij Notaris.be lichtten dit eerder toe bij Kurt Deman van Het Laatste Nieuws.
Actuele waarde van woning
Anne-Sophie Willems: “Idealiter komen de verschillende partners er samen uit, zonder tussenkomst van de rechtbank. Dan overlopen we samen de te nemen stappen. Een belangrijk vertrekpunt is het bepalen van de waarde van de woning. De verdeling gebeurt immers op basis van de actuele waarde en dus niet op basis van de prijs die het koppel destijds voor het huis heeft betaald.”
“Wanneer de partners destijds een ongelijk saldo hebben ingebracht, dan kan dat ook een rol spelen bij de verdeling”, vult Brecht Coene aan. “Idealiter schreven ze dat onevenwicht in betere tijden neer in een schulderkenning.”
Miserietaks
Bij een scheiding moet je ook belastingen betalen wanneer één van beide partners de woning behoudt. Dat verdeelrecht heet in de volksmond miserietaks. Anne-Sophie Willems: “De miserietaks bedraagt standaard 2,5%, berekend op de totale actuele waarde van het goed, en dus niet enkel op de waarde van het over te nemen deel. Tussen ex-gehuwden en ex-wettelijk samenwonenden (die minstens een jaar wettelijk samenwoonden) geldt het lagere tarief van 1%.” Daarnaast betaal je ook nog andere kosten, zoals de zogenaamde desolidarisatie, waarmee de ex-partner afstand neemt van alle verantwoordelijkheden die nog aan de openstaande lening gekoppeld zijn.
Wie betaalt de kosten?
Rest natuurlijk de vraag wie voor die extra kosten opdraait. “In principe vallen die bedragen ten laste van de massa, wat betekent dat beide partners de kosten verdelen”, legt Anne-Sophie Willems uit. “In realiteit wijken de ex-partners daar vaak van af en betaalt de kopende partij de factuur. De achterliggende gedachte is dat wie de woning verlaat, veelal zelf een nieuw huis zoekt en daarbij ook kosten moet betalen. Maar verschillende varianten zijn mogelijk. Het gaat om een afspraak die de scheidende koppels onderling maken.”
De uitkoopsom in de praktijk
Een praktijkvoorbeeld. Pieter en Femke kochten enkele jaren geleden samen een huis voor 255.000 euro. Pieter legde bij de aankoop 45.000 euro op tafel, Femke 25.000. Die ongelijke inbreng is vastgelegd bij de notaris en wordt nominaal verrekend. Vandaag is de gerenoveerde woning 300.000 euro waard. Er geldt nog een openstaande hypotheek van 100.000 euro. Wil Pieter Femke na de beëindiging van hun huwelijk uitkopen, dan bedraagt de uitkoopsom:
• 300.000 euro (de huidige waarde) – 100.000 euro (de hypotheek) = 200.000 euro
• 200.000 gedeeld door 2 personen = 100.000 euro
Pieter heeft nog 20.000 euro te goed van Femke en is haar dus 80.000 euro (100.000 – 20.000 euro) verschuldigd. Beide partners zijn overeengekomen dat Pieter de miserietaks en andere notariskosten betaalt, goed voor in totaal 5.000 euro extra.
Wat met de hypotheek?
Brecht Coene wijst erop dat de kous daarmee doorgaans nog niet af is. “Pieter kan de bestaande lening behouden en een bijkomende lening afsluiten om de uitkoopsom te betalen. Die bijkomende lening gaat uiteraard ook weer gepaard met kosten en intresten. Scheiden is dus altijd ook een beetje financieel lijden.”
Bron:
Kurt Deman in Het Laatste Nieuws (23-09-21)
Wil je zelf berekenen hoeveel miserietaks je zou moeten betalen? Dat kan via deze link: Bereken de kosten voor de overname van je woning.
