Gescheiden superdaddy
Heel wat vaders worden pas na hun scheiding echte papa’s. Onlangs getuigde Gert Verhulst (Studio 100) nog hoe hij zijn kinderen eigenlijk pas echt is beginnen te zien na zijn scheiding. Pas dan heeft hij de vaderrol opgenomen. En hij is duidelijk niet de enige. In Knack Weekend (02/03/18) verscheen hierover onderstaand artikel van Tine Maenhout.
Parttime papa: wat een scheiding met vaders doet
Google ‘gescheiden vaders’ en bijna alle zoekresultaten gaan over het gevecht van papa’s om na een relatiebreuk hun kinderen te blijven zien. Ze willen blijkbaar vaderen, meer nog dan tijdens hun huwelijk. ‘En op de koop toe gaat meneer zich na de scheiding ook nog eens als een vader gedragen!’ Psychiater Dirk De Wachter imiteert tijdens een interview enigszins geamuseerd de frustratie van een flink aantal vrouwen die na hun relatiebreuk in zijn praktijk terechtkomen. ‘Maar,’ zegt hij, ‘dan vraag ik hen: het is voor jou misschien frustrerend, maar hij kan beter nu voor zijn kinderen beginnen te zorgen dan nooit, toch?’
Toch? Goede vraag van Dirk De Wachter. Zijn de mannen die na hun scheiding verblijfsco-ouderschap aanvragen en parttime de zorg van hun kinderen opnemen onze nieuwe rolmodellen? ‘Ja, eigenlijk wel’, zeggen de gescheiden vaders aan wie ik de vraag voorzichtig stel. Want na hun relatiebreuk valt de moeder en vanzelfsprekende zorgfiguur van hun kinderen weg uit hun dagelijks leven, en prompt ontdekken ze een heel aantal nieuwe facetten van het vaderschap. Johan is twaalf jaar gescheiden en herinnert zich goed de verwarrende mix van hulpeloosheid en trots die hem die eerste dagen als single dad overviel.
‘Lena ging toen net naar de kleuterschool’, vertelt hij. ‘Ik wist niet waaraan ik begon. De eerste weken voelde ik me net zoals bij haar geboorte. Ik was onzeker. Plots moest ik lekker kunnen koken en wassen, een rugzakje inpakken, verse boterhammen voorzien, slaapliedjes zingen, op tijd op school zijn, heel veel spelletjes spelen en troosten. De eerste week was puur kunst- en vliegwerk, maar het gevoel dat ik kreeg wanneer het me uiteindelijk allemaal lukte, bleek onbetaalbaar. Ja, na mijn scheiding werd ik toch een ander soort vader. Ik zou nooit dezelfde band met mijn dochter hebben, mocht ik de papa gebleven zijn die ik was tijdens mijn huwelijk.’ Voor Francis, vijf jaar gescheiden en papa van Samuel, is het net zo. ‘Ik dacht tijdens mijn huwelijk dat ik betrokken was bij de opvoeding van Samuel,’ zegt hij, ‘maar eigenlijk deed ik niet veel meer dan me in het weekend een beetje met hem bezighouden. Alle zorgtaken gingen automatisch naar zijn moeder. Tot we uit elkaar gingen. Ik huurde een appartement, vlak bij Samuel zijn mama en vlak bij de school. En daar heb ik mijn plan leren trekken. Alles komt in een nieuw perspectief te staan als je alleen bent met je zoon. Samuel vond het hilarisch om me te zien koken, wassen en strijken. Hij zei me ook dat hij het tof vond dat ik dat deed voor hem. Samen met Samuel heb ik alles opnieuw opgebouwd. Ik heb nu spijt dat ik vroeger de tijd niet maakte om op die manier voor hem te zorgen.’
Vader, vriend en speelkameraad
Francis en Johan vonden zichzelf als vader opnieuw uit na hun scheiding. Volgens Kim Bastaits, lector en senior onderzoeker aan PXL Hogeschool Hasselt, loopt het wel vaker zo. Ze benadrukt ook dat een vader die de opvoeding in een verblijfsco-ouderschapsmodel opneemt uiteindelijk zorgender en democratischer is dan de ‘weekendpapa’s’ die de kinderen voornamelijk verwennen. Maar die nieuwe zorgende vaderrol komt er niet van de ene dag op de andere. Ook Francis had tijd nodig om de overgang te maken. ‘Na de scheiding moest ik in mijn nieuwe rol het vertrouwen van Samuel winnen. Ik had bovendien een enorm schuldgevoel omdat ik om de scheiding had gevraagd. Eerst verwende ik Samuel te veel, maar dan probeerde ik het evenwicht te vinden door te praten, schipperend tussen rollen als vaderfiguur, vriend en speelkameraad. Door samen veel te wandelen, dingen te doen en intussen te bespreken hoe hij de dingen zag, liet hij langzaam toe dat ik voor hem ging zorgen. Ik heb daarvoor wel hulp gezocht bij een therapeut en bij zijn moeder. Ik wou het goed aanpakken.’
Dimitri Mortelmans, hoogleraar aan de Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen van de Universiteit Antwerpen en expert inzake scheiding, vindt het positief wanneer vaders op een dergelijke manier hun verantwoordelijkheid opnemen. Al zegt hij erbij dat dat niet altijd zo evident is. Volgens hem zijn er best veel randfactoren die het moeilijk maken voor vaders om verblijfsco-ouderschap op te nemen. Zo zouden mannen doorgaans nog altijd een minder flexibele job hebben dan vrouwen, waardoor koppels nog vaak voor een hoofdverblijf bij de moeder kiezen. Dat geldt alleszins niet voor Johan en Francis.
‘Ik heb een drukke internationale job,’ vertelt Johan, ‘maar ik vroeg aan mijn bazen of ik een flexibele agenda kon hanteren. De ene week was ik veel thuis, de andere werkte ik hard, reisde ik voor het werk en gaf ik mijn sociaal leven een boost. Als het eens gebeurde dat ik naar het buitenland moest voor mijn werk, kon ik dat altijd bespreken met mijn ex-vrouw. Sinds ik hertrouwde, is het natuurlijk allemaal wel wat makkelijker.’ Ook Francis paste een mouw aan zijn werkschema. Hij is zelfstandig schrijnwerker. Wanneer Samuel bij hem is, staat hij om 16 uur aan de schoolpoort, de andere weken staat hij om vier uur op en werkt hij laat door om uren in te halen.
Gedwongen tot praten
Bij Francis en Johan lijkt het vlot te lopen. En automatisch borrelt dan de vraag op of de frustratie van de vrouwen in het kabinet van Dirk De Wachter niet enigszins terecht is? Waarom gingen mannen als Johan en Francis tijdens hun huwelijk niet op dezelfde manier met hun vaderschap om? Voor Johan is het simpel: omdat hij er niet echt bij stilstond wat vaderschap inhield. ‘Een kind krijgen overvalt je een beetje’, zegt hij. ‘Je moet je werk en je sociaal leven aanpassen, je relatie verandert, soms is het moeilijk en teleurstellend. Ik stond daar nooit bewust bij stil. De meeste zorgtaken vielen automatisch op de moeder, die ook een job en een sociaal leven had. Daardoor ontstonden conflicten. Toen we gingen scheiden, werden mijn ex-vrouw en ik gedwongen om met elkaar te praten over praktische zaken en onze opvoedingswaarden. We moesten er bewust op toezien dat ieder vijftig procent van de opvoeding op zich nam. Ik denk dat de relatie met mijn ex-vrouw anders zou zijn gelopen als we tijdens ons huwelijk al op die manier samen gepraat en gehandeld hadden. Ik ben ervan overtuigd dat er minder koppels zouden scheiden als er bewuster met ouderschap en met de intensiteit van het leven als jong koppel zou worden omgegaan. Ik maak die oefening nu veel makkelijker met mijn nieuwe partner, met wie ik ook kinderen heb. Ik wil mij te allen tijde bewust blijven van mijn verantwoordelijkheid.’
Wilt u meer informatie? Maak dan gerust een afspraak of neem contact op via het invulformulier. Ik help u graag verder.
